Recent Nieuws dinsdag 16 december, 2025 07:37
Ringbaan-West in Tilburg wordt straks smaller – maar er zit een ondoenknop in
Goed nieuws (of juist slecht, afhankelijk van hoe je erover denkt): de Ringbaan-West in Tilburg gaat toch versmald worden. Na veel discussie en heftige debatten gaf de gemeenteraad maandagavond groen licht voor het plan. Met een flinke meerderheid van 27 stemmen voor en 16 tegen is het besluit genomen: straks rijdt er maar één rijstrook per richting over dit drukke stuk stadsring.
Maar wacht even – er zit een addertje onder het gras. Of eigenlijk: een reddingsboei. De ingreep hoeft niet permanent te zijn. Na anderhalf jaar kan de versmalling weer teruggedraaid worden als dat nodig blijkt. En tussen nu en dan wordt alles keihard in de gaten gehouden. Dat was ook precies wat het CDA wilde: zij stelden een amendement voor dat ervoor zorgt dat de knop nog teruggezet kan worden. Volgens fractievoorzitter Anne Veldhoven is dit een “zorgvuldige tussenweg”. “We maken keuzes, maar houden de vinger stevig aan de pols.”
Wat verandert er precies?
Van de Baroniebaan tot de Hasseltrotonde krijgt de Ringbaan-West één rijstrook voor auto’s in elke richting. Op sommige kruispunten komen extra opstelstroken, zodat het verkeer beter kan doorschuiven. Tussen de Professor Cobbenhagenlaan en de Hasseltrotonde worden er vrijliggende busbanen aangelegd – dus bussen krijgen hun eigen baan, in beide richtingen. Voor het stuk tussen de Professor Cobbenhagenlaan en de Baroniebaan moet nog onderzocht worden of daar ook busbanen nodig zijn, en wat dat zou betekenen voor bewoners, het openbaar vervoer én de files.
Waarom doen ze dit eigenlijk?
Tilburg groeit hard, en volgens de gemeente kan het huidige wegennet die groei niet aan. Wethouder Rik Grashoff zei eerder al: “Niets doen is geen optie.” Zonder aanpassingen dreigen files erger te worden, neemt de verkeersonveiligheid af, en nemen gezondheidsklachten door geluid en fijnstof toe. Bovendien moet het viaduct over het spoor sowieso binnenkort vervangen worden – dus waarom dan niet meteen de kans grijpen om de Ringbaan ook anders in te richten?
Bewoners zijn bang voor sluipverkeer
Veel mensen in de woonwijken eromheen maken zich zorgen dat automobilisten gaan omleiden via hun straten. Dat zogenaamde ‘waterbedeffect’ wil de raad voorkomen. Daarom werd er unaniem een motie van ONSTilburg aangenomen. Die verplicht de gemeente om samen met bewoners flankerende maatregelen uit te werken vóór 2028. Denk aan snelheidscontroles, geluids- en luchtkwaliteitmetingen per straat, en actieve monitoring op sluipverkeer. Er komen ook evaluatiemomenten: tijdens de werkzaamheden, anderhalf jaar later en zelfs vijf jaar na de ingreep.
En ja, er moeten wel bomen gekapt worden voor de aanpassingen. Maar GroenLinks en de Partij voor de Dieren hebben er bij het college op aangedrongen om nú al te kijken waar nieuwe bomen geplant kunnen worden langs de Ringbaan-West. Natuurlijk, want wie wil er nou minder groen?
Verdeeldheid blijft groot
Het idee is dat de Ringbaan-West straks minder aantrekkelijk wordt voor doorgaand verkeer. Zo moeten bestuurders die niet naar de stad willen, beter gebruikmaken van alternatieven zoals de Baroniebaan, Bredaseweg of de A58. Wie echt naar het centrum moet, mag gewoon blijven rijden over de Ringbaan-West – maar dan wel op één strook.
Toch is er flink wat weerstand. Lijst Smolders Tilburg, VVD, Forum voor Democratie en Lokaal Tilburg vrezen chaos, langere reistijden en een slecht bereikbare stad. De petitie van Hans Smolders tegen de versmalling heeft al ruim 8000 handtekeningen verzameld.
Aan de andere kant zijn er ook veel voorstanders, vooral bewoners die direct aan de Ringbaan wonen. Zij klagen al jaren over geluidsoverlast, fijnstof en een onleefbare leefomgeving. Voor hen is dit plan een stap in de goede richting. Minder auto’s, meer rust – eindelijk.
De meest zeldzame mensaap ter wereld in gevaar door overstromingen
Het is akelig stil geworden in de regenwouden van Noord-Sumatra. Normaal hoor je daar het gekrijs, gesmak en gebrul van de Tapanuli orang-oetan – een superzeldzame aapensoort die nergens anders op aarde leeft. Maar sinds cycloon Senyar eind november toesloeg, is het bos verdacht rustig. En dat is geen goed teken.
Panut Hadisiswoyo, een natuurbeschermer die het Orang-oetan Informatiecentrum op Sumatra leidt, kent het gebied als zijn broekzak. Zijn team doet regelmatig tochten door het woud om de apenpopulatie in de gaten te houden. “Normaal zie je binnen no time al snel tien Tapanuli’s”, vertelt hij. “Maar na de storm? Niets. Geen spoor. Het bos is leeg.”
En dat komt niet zomaar. Cycloon Senyar bracht eind november enorme hoeveelheden regen naar Zuidoost-Azië, met dramatische gevolgen voor Sumatra. Er volgden gigantische aardverschuivingen en overstromingen. Bijna duizend mensen verloren hun leven, miljoenen raakten hun huis kwijt – en ook de natuur werd flink getroffen.
Bioloog Erik Meijaard, directeur van onderzoeksbureau Borneo Futures en jarenlang actief in de regenwouden van Sumatra, is geschokt door wat de satellietbeelden laten zien. “Wat ooit prachtig regenwoud was, is letterlijk weggevaagd.” Deze week presenteerde hij een eerste analyse van de schade voor de Tapanuli orang-oetan. Daaruit blijkt dat tussen de 4000 en 6000 hectare bos verwoest is. Aardverschuivingen liepen soms meer dan een kilometer lang en waren tot honderd meter breed. Een muur van modder, water, bomen en puin die alles meesleurde.
“Een orang-oetan die daar middenin terechtkomt, heeft geen schijn van kans”, stelt Meijaard zonder omwegen. Helaas lijkt dat precies gebeurd te zijn. Hadisiswoyo vertelt over een gruwelijke vondst: een schedel van een Tapanuli orang-oetan, gevonden tussen het puin door een reddingsteam. “De grootte van de schedel en de plukjes roodbruine, wollige vacht maakten duidelijk wie het was”, zegt hij.
Hoeveel apen er precies zijn omgekomen, weten ze nog niet. Voor de ramp telde de populatie minder dan 800 exemplaren in het wild. Meijaards voorlopige schattingen wijzen uit dat in slechts een paar dagen tijd tussen de 6 en 10 procent van alle Tapanuli’s is gedood of ernstig gewond geraakt. En dat is hard: eerder onderzoek toont aan dat een jaarlijks verlies van maar liefst 1 procent al genoeg kan zijn om de soort op termijn uit te laten sterven.
“Tot nu toe gingen we ervan uit dat eens in de 50 jaar iets ergs zou gebeuren, zoals een ziekte-uitbraak”, legt Meijaard uit. “Maar een storm van deze omvang? Daar hadden we geen rekening mee gehouden. Wat dit langdurig betekent, is nog helemaal onduidelijk.”
Er is nog meer reden tot zorg. Juist de gebieden langs rivieren – waar het vruchtbare bos zit en waar de apen graag samenkomen voor voedsel – zijn zwaar beschadigd. “De structuur van het bos is compleet veranderd”, zegt Meijaard. “Zullen de apen elkaar nog kunnen vinden? Groepen kunnen versnipperd raken, en dat maakt de populatie extra kwetsbaar.” Ook is veel van hun voedsel – vruchten en bloemen – weggespoeld. “Het duurt jaren voordat die plekken zich herstellen.”
Daarnaast maakt Meijaard zich zorgen over de psychologische impact. “Stel je voor: een oorverdovend lawaai, de grond die onder je weg schuift… Dat moet pure paniek zijn geweest voor die intelligente dieren.” Stress kan later nog leiden tot extra sterfte, waarschuwt hij.
Natuurbeschermers roepen de Indonesische overheid op om het leefgebied beter te beschermen. Naast natuurrampen dreigt ook ontbossing door landbouw en mijnbouw het bestaansrecht van de Tapanuli orang-oetan te ondermijnen. “Die bedrijven krijgen nu al veel vrij spel”, zegt Hadisiswoyo. “Kleinere bossen zijn ook makkelijker toegankelijk voor stroperij.”
Na de ramp heeft Indonesië voorlopig alle particuliere activiteiten in het gebied stilgelegd voor een milieu-inspectie. Of dat genoeg is om de toekomst van deze unieke aapensoort veilig te stellen? Daar twijfelt men aan.
Geen nieuw woord, maar wél een nieuwe betekenis: ‘hallucineren’ is het Woord van het Jaar
Je kent het woord ‘hallucineren’ natuurlijk al – denk aan iemand die dingen ziet of hoort die er niet zijn, vaak door drugs of een verstoord bewustzijn. Maar in 2025 krijgt het woord ineens een hele andere lading. Want volgens Van Dale is ‘hallucineren’ het Woord van het Jaar, niet omdat het nieuw is, maar juist omdat het een gloednieuwe betekenis heeft gekregen.
Die nieuwe uitleg? “Informatie verstrekken die niet op (betrouwbare) data gebaseerd is en dus onnauwkeurig of compleet verzonnen kan zijn.” En wie doet dat nou eigenlijk? Nou, vooral AI’s. Denk aan chatbots zoals ChatGPT of Google’s Gemini. Die kunnen razendsnel antwoorden geven, maar soms spuwen ze iets uit wat er gewoon niet zo is – zonder dat je het doorhebt. Dat noemen we nu dus ook ‘hallucineren’.
Volgens Ton den Boon, hoofdredacteur van De Dikke Van Dale, zit AI inmiddels echt overal. “We zien dat kunstmatige intelligentie tot in de kleinste hoekjes van onze samenleving is doorgedrongen.” En dat zie je ook terug in de taal. Bestaande woorden krijgen plots een andere betekenis. Neem bijvoorbeeld ‘trainen’. Vroeger trainde je soldaten of je hond. Tegenwoordig train je ook een taalmodel – met behulp van data en algoritmes. En hoe vaak hoor je nu al zinnen met ‘AI’ erin? Denk aan ‘AI-gereedschap’, ‘AI-schrijver’ of ‘AI-ethiek’. Het is overal.
Vorig jaar werd de traditionele verkiezing van het Woord van het Jaar afgeblazen. Van Dale gaf toen aan dat de stemming was ‘gekaapt’ door actiegroepen die massaal stemden op bepaalde woorden. Daardoor liep het hele idee van de verkiezing – een spiegel van de maatschappij – uit de klauwen. Er ontstond zelfs een vervelende, gepolariseerde discussie. Om toch een stempel te drukken op het jaar koos Van Dale zelf ‘polarisatie’ als Woord van het Jaar 2024.
Ook dit jaar heeft de organisatie weer zelf besloten. Geen publiekstemming, geen lijst met finalisten – gewoon een keuze op basis van wat er nu écht speelt. En dat is dus ‘hallucineren’, in zijn nieuwe, AI-georiënteerde vorm.
Eerder werden al woorden als graaiflatie (2023), klimaatklever (2022), prikspijt (2021), anderhalvemetersamenleving (2020) en boomer (2019) gekozen. De traditie begon in 2007, en sindsdien geeft de verkiezing elk jaar een glimp van wat ons bezighoudt – of we dat nu willen of niet.
Nog even genieten van zacht herfstweer, maar de grijze lucht komt eraan
Vanochtend kunnen we nog een beetje meegenieten met het aardige weer: er zijn zelfs wat zonnige momenten tussen al die wolken door. Gelukkig blijft het droog. Gisterennacht was het opvallend zacht – net als vaker deze maand trouwens. In het uiterste noordoosten van Groningen daalde het kwik naar 4 graden, maar in het zuiden van Nederland voelde het bijna winterloos met wel 10 graden.
De rest van de dag wordt een mix van zonlicht en bewolking. Op de meeste plekken valt er niks te beleven aan regen; het blijft lekker droog. Temperatuurtechnisch ligt het er goed in: ongeveer 9 graden in het noorden, 10 in het centrum en mogelijk zelfs 12 in Zuid-Limburg.
Vanavond en vannacht wordt het wisselvalliger in het westen: daar trekt wat bewolking binnen met hier en daar een spatje motregen of lichte regen. Maar echt nat wordt het niet. In het oosten is er nog wat ruimte voor opklaringen, en in het binnenland kan plaatselijk mist ontstaan. De nachttemperaturen liggen tussen de 7 graden in het westen en zo laag als 2 graden onder heldere plekken – met kans op vorst aan de grond in oostelijke streken. Wind blijft er nauwelijks; het is rustig boven land.
Morgenochtend begint somber en grijs, met ook dan nog wat mist op plekken. Het kan hier en daar wat miezeren. De middag brengt geen grote verandering: grijs blijft de standaard, en de temperatuur stopt rond de 10 graden.
In de dagen daarna zien we weinig zonneschijn. De lucht blijft vol hangen met wolken, en af en toe sijpelt er uit die massa wat motregen of lichte regen. Maar ook dan: we hebben het over mini-hoeveelheden. Pas in het weekend koelt het verder af, met middagtemperaturen van zo’n 8 graden.
Zelensky is weer in Nederland: Kamer-toespraak en grote stap voor oorlogsschadevergoedingen
President Volodymyr Zelensky van Oekraïne is vandaag terug in Nederland – alweer de derde keer sinds Rusland het land binnenviel. Hij komt niet alleen langs voor een emotionele toespraak in zowel de Eerste als Tweede Kamer, maar heeft ook een vol programma met ontmoetingen met topfiguren zoals demissionair premier Dick Schoof, koning Willem-Alexander en de uitgaande ministers Van Weel (Buitenlandse Zaken) en Brekelmans (Defensie).
De laatste keer dat Zelensky hier was, was tijdens de NAVO-top in juni. Sinds de oorlog in februari 2022 woedt, heeft Nederland al flink diepgrepen: 13,5 miljard euro aan militaire steun én nog eens zo’n 3,5 miljard aan civiele hulp. En er komt meer bij: vorige week kondigde het demissionaire kabinet namelijk aan dat er voor volgend jaar nog eens 700 miljoen extra beschikbaar komt voor Oekraïne.
Een belangrijk moment vandaag? De ondertekening van het Oprichtingsverdrag voor een Internationale Claimscommissie voor Oekraïne. Deze nieuwe commissie wordt officieel gelanceerd in het World Forum in Den Haag en krijgt een cruciale taak: het beoordelen van claims op schadevergoedingen vanwege de oorlog. Denk aan particulieren, bedrijven of overheden in Oekraïne die schade hebben geleden. De commissie bepaalt hoe groot die schade is – en uiteindelijk ook hoeveel er vergoed moet worden. Het geld komt uit een speciaal fonds, waarvan de bronnen nog verder worden uitgelegd.
Er doen maar liefst 25 landen mee aan deze initiatief, al wordt pas vandaag duidelijk welke landen precies instappen. Te verwachten is dat hoogwaardigheidsbekleders uit die landen erbij zijn, samen met EU-buitenlandchef Kaja Kallas en EU-commissaris Máire McGrath. Nederland heeft een sleutelrol gespeeld in het opzetten van deze commissie – een mooie erkenning voor Den Haag als stad van internationale rechtvaardigheid.
Voor Zelensky is Nederland slechts één stop in een drukke tournee door Europa. Eerst was hij in Londen, daarna in Rome, Vaticaanstad en Berlijn. Met de Amerikaanse steun voor Oekraïne steeds onzekerder, zoekt hij steeds meer steun bij Europese landen. Donderdag staat er bovendien een belangrijke EU-top op de agenda, waar onder meer wordt besproken of de EU Oekraïne mag helpen met een grote lening via de bevroren Russische bankmiddelen.
Schutters van Bondi Beach mogelijk geïnspireerd door IS: vader doodgeschoten, zoon in kritieke toestand
Zondag sloeg de schrik toe in het hart van Sydney, tijdens een feestelijke Chanoeka-bijeenkomst aan het beroemde Bondi Beach. Een vader (50) en zijn 24-jarige zoon openden plotseling het vuur op bezoekers van het joodse lichtjesfeest – met dodelijke afloop. Vijftien mensen verloren daarbij hun leven, waaronder een rabbijn en een tienjarig meisje. Het is de ergste schietpartij in Australië sinds bijna drie decennia en wordt nu onderzocht als een terroristische aanslag.
De oudere schutter werd ter plekke doodgeschoten door politieagenten die snel ter plaatse waren. Zijn zoon overleefde de schietpartij, maar ligt nog steeds in kritieke toestand in een ziekenhuis in Sydney. Twee agenten raakten ernstig gewond en liggen ook nog onder behandeling. Onder de slachtoffers bevindt zich ook een Nederlander, maar hoe het met hem gaat, is vooralsnog onduidelijk.
Volgens de Australische federale politie wijzen de eerste sporen op een daad die geïnspireerd is door de Islamitische Staat (IS). “We hebben te maken met vermeende daden van mensen die zich verbonden hebben aan een terroristische organisatie, niet aan een religie,” benadrukte een hoge politiecommissaris. De autoriteiten willen hiermee duidelijk maken dat dit geen aanval op Joden als geloofsgemeenschap mag worden gezien, maar op een extremistisch ideologie gebaseerde daad.
In het voertuig dat op naam stond van de jongere man, vonden agenten zware bewijzen: zelfgemaakte explosieven en twee vlaggen die worden geassocieerd met IS. Daarnaast blijkt dat vader en zoon in november samen een reis maakten naar de Filipijnen. Die staat heeft intussen een onderzoek gestart naar wat ze daar deden. In het zuiden van de Filipijnen, vooral op het eiland Mindanao, zijn IS-gezinde groepen in het verleden actief geweest, hoewel hun invloed de laatste jaren is afgenomen.
De moeder van de 24-jarige verdachte reageerde geschokt. Volgens Australische media had haar zoon en diens vader gezegd dat ze gewoon een weekendje weggingen – naar een toeristische bestemming ten zuiden van Canberra. Niets wees volgens haar op geweld of extremisme.
Sinds de aanslag zijn veel mensen naar Bondi Beach gekomen om hun respect te betuigen. Gisteren en vandaag werden er tal van bloemen en kaarsen neergelegd op de plek waar alles gebeurde. De gemeenschap zoekt steun in rouw en solidariteit.
