Recent Nieuws dinsdag 07 oktober, 2025 07:39
DNA-test onthult babyverwisseling: pas na 35 jaar komen vrouwen bij hun echte ouders
Twee vrouwen uit Oostenrijk ontdekten pas recent dat ze niet bij hun biologische ouders waren opgegroeid – en dat allemaal door een verwarrende mix-up bij de geboorte. Het hele verhaal speelt zich af sinds oktober 1990, toen beide meiden in Graz ter wereld kwamen. Ze werden allebei te vroeg geboren en moesten daarom een tijdje in couveuses liggen in het ziekenhuis. Daar ging blijkbaar iets mis, zonder dat iemand het doorhad.
Jarenlang leefden de vrouwen gewoon hun leven, overtuigd van wie hun familie was. Hun opvoedouders dachten ook geen moment dat er iets niet klopte – de baby’s leken zelfs ontzettend op elkaar, dus niemand vond het raar. Totdat één van de vrouwen tijdens een bloedtest plotseling hoorde dat ze genetisch gezien geen band had met de mensen die haar hadden grootgebracht. Dat zorgde voor grote twijfels, en ze besloot op onderzoek uit te gaan.
In 2016 probeerde ze al eens publiekelijk haar biologische familie te vinden, en ook het ziekenhuis werd ingeschakeld. Maar helaas: geen resultaat. Pas kortgeleden deed ze opnieuw een oproep – en dat was het begin van de doorbraak. De tweede vrouw zag die oproep en herkende zichzelf in het verhaal. Zij had namelijk pas geleden ontdekt dat haar bloedgroep totaal niet overeenkwam met die van haar ouders. Dat vond ze behoorlijk verdacht, om niet te zeggen: vreemd.
Uiteindelijk besloten ze samen een DNA-test te doen – en jawel, de uitslag was duidelijk: ze waren als pasgeboren baby’s per ongeluk verwisseld. Een emotionele ontdekking, maar gelukkig gaan beide vrouwen het goed. En nu maken de twee families kennis met elkaar, na meer dan drie decennia van onwetendheid.
Klimaatklachten van Bonaire: “Wij zijn de eerste die onder water lopen”
Er begint een grote klimaatzaak waarbij het Caribische eiland Bonaire centraal staat. Mensen van en op het eiland stapten naar de rechter omdat ze vinden dat Nederland te weinig doet om hen te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Ze willen dat de overheid sneller in actie komt – niet alleen om uitstoot terug te dringen, maar ook om het eiland beter te beschermen tegen overstromingen en extreme weer.
De kern van hun oproep? Nederland zou al in 2040 klimaatneutraal moeten zijn, tien jaar eerder dan nu gepland. Daarnaast moet er nú concrete plan worden gemaakt om Bonaire veiliger te maken. Want terwijl Nederland vaak denkt aan dijken en rivieren, dreigt juist dit stukje Nederland in zee te verdwijnen.
Bonaire voelt de hitte – letterlijk
Voor veel bewoners is dit geen toekomstdreiging, maar al realiteit. Kinderen kunnen door de toenemende hitte soms urenlang niet buiten spelen. Straten lopen onder bij zware regenbuien. En het eiland kampt al met koraalsterfte en verhitte oceanen. Toch is er volgens Greenpeace nog steeds geen echt plan om Bonaire klimaatbestendig te maken. “Geen plannen, geen bescherming, geen gelijkheid”, zo klinkt het scherp.
Acht mensen – inwoners of afkomstig van Bonaire – doen mee aan deze zaak. Zij vertellen persoonlijk hoe het klimaat hun dagelijks leven beïnvloedt. En dat terwijl Bonaire sinds 2010 officieel een Nederlandse gemeente is, net zoals Saba en Sint Eustatius. Samen vormen ze ‘Caribisch Nederland’, maar met een groot verschil in aandacht.
Cultuur en geschiedenis onder druk
Zorgen zijn er ook voor de zuidkant van het eiland, waar oude slavenhutjes staan en zout wordt gewonnen. Als dat gebied onder water komt te staan, gaat belangrijk erfgoed verloren. “Onze geschiedenis wordt letterlijk weggespoeld”, zegt Judmar Emerenciana, een van de eisers. “Dat is meer dan bakstenen – dat is wie we zijn.”
Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt dat Bonaire als eerste Nederlandse gemeente flink kan krimpen. Tot wel 20 procent van het eiland zou deze eeuw in zee kunnen verdwijnen. Het KNMI bevestigt: Bonaire is kwetsbaar. In 2050 zal de zeespiegel daar al zo’n 25 centimeter hoger liggen.
En daarna? Dat hangt af van hoeveel broeikasgassen de wereld blijft uitstoten. Bij lage uitstoot kan de stijging tussen 31 en 78 centimeter liggen rond 2100. Bij hoge uitstoot loopt dat op tot maar liefst 127 centimeter.
Een unieke rechtszaak in Europa
Wat deze zaak bijzonder maakt, is dat het niet alleen gaat over het verminderen van CO2-uitstoot – zoals in eerdere zaken als Urgenda – maar ook over aanpassing. Hoe bouwt Nederland zijn eigen grondgebied toekomstbestendig? Volgens Greenpeace is dit de eerste Europese klimaatzaak die expliciet ook focust op adaptatie.
Eerdere zaken gingen meestal over oorzaken: stoppen met fossiele brandstoffen, minder olie en gas verbranden. Maar hier gaat het over de gevolgen: hoe bescherm je mensen wanneer het water stijgt en de temperatuur knalt?
Internationale signalen zijn duidelijk. Afgelopen zomer oordeelde het Internationale Gerechtshof dat rijke landen een plicht hebben om klimaatschade te voorkomen. En een half jaar eerder besliste het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dat onvoldoende klimaatbeleid leidt tot mensenrechtenschendingen – zoals in de zaak van de Zwitserse ‘klimaatoma’s’.
Toch benadrukt de landsadvocaat dat deze zaak anders ligt dan Urgenda. Die uitspraak, die in 2019 de Hoge Raad bereikte, speelde zich af in een tijd met minder Europese klimaatregels. Tegenwoordig heeft Nederland ook bindingen via de Europese Klimaatwet, vastgesteld ná Urgenda.
Greenpeace wijst er toch op: Nederland is rijk en heeft in het verleden veel CO2 uitgestoten. Vanwege internationale afspraken zou het land daarom harder moeten trekken dan armere naties. Dus: uitstoot binnen de Nederlandse grenzen naar nul in 2040. Geen twintig jaar meer, maar tien.
Twee jaar na 7 oktober: Israëliërs blijven vragen om antwoorden
Twee jaar nadat Hamas op 7 oktober 2023 een grote aanval pleegde op Israël, zit er nog steeds geen duidelijkheid over hoe het zo ver kon komen. Veel Israëliërs zijn gefrustreerd en boos – niet alleen vanwege de verschrikkelijke gebeurtenissen van die dag, maar vooral omdat er tot nu toe geen echt onderzoek is geweest naar wat er misging.
Er zijn talloze vragen die blijven hangen: waarom reageerde het leger pas uren later? Waarom werden waarschuwingssignalen genegeerd? En waarom weigert de regering nog steeds om een officiële staatscommissie in te stellen?
Premier Benjamin Netanyahu en zijn coalitie zeggen dat het nog te vroeg is voor een onderzoek, omdat de oorlog technisch gezien nog loopt. Daarnaast wil de premier eerst wetten wijzigen zodat hij zelf invloed heeft op wie er in zo’n commissie komt. Maar dat gaat bij veel nabestaanden helemaal niet binnen.
Eyal Eshel is één van hen. Hij verloor zijn 19-jarige dochter Roni tijdens de aanval. Zij was soldaat en werkte als spotter op de grens met Gaza, op de legerbasis Nahal Oz. Haar taak was om via camera’s elke beweging langs het hek in de gaten te houden. Op 7 oktober zag ze als een van de eersten dat er iets ernstigs gebeurde.
Op vrijgegeven opnames is te horen hoe Roni wanhopig om hulp roept: “Vier mensen rennen richting het hek, bevestig ontvangst. Ik zie twee gewapende mannen… bevestig ontvangst.” Maar niemand kwam. De versterking bleef uit. Uren later arriveerde het leger – te laat. Roni en meerdere collega’s werden gedood, hun observatiepost volledig vernietigd.
Nu staat Eyal in de afgebrande ruïne en vraagt zich hardop af: “Van het hele grote, sterke Israëlische leger… kwam er écht niemand?” Het maakt het verdriet alleen maar groter als hij hoort dat zijn dochter en andere spotters al maanden vooraf hadden gewaarschuwd. Ze hadden tegen hun ouders gezegd dat er iets ging gebeuren. Ze hadden signalen gezien. En ook tegen commandanten gesproken. Maar niemand luisterde.
“Waar wachten ze op?” vraagt Eyal zich af. “Sommige militairen zijn al uit dienst, anderen wonen al niet meer hier. Herinneringen vervagen. Dit had allang onderzocht moeten worden.”
Daarom heeft hij samen met andere rouwende familieleden de ‘Oktober Raad’ opgericht – een actiegroep van nabestaanden van soldaten, gijzelaars en slachtoffers van 7 oktober. Zij eisen een onafhankelijk onderzoek en willen voorkomen dat degenen die verantwoordelijk waren voor de falen nu zelf mogen bepalen wie hen gaat onderzoeken.
Ze beschuldigen premier Netanyahu ervan de kommissie te blokkeren en blijven druk uitoefenen op de regering. “Ze moeten boeten voor wat ze deden,” zegt Eyal vastberaden. “En voor wat ze hadden moeten doen, maar lieten liggen. Wij zullen blijven vechten. Tot we antwoorden krijgen.”
Moet de overheid Bonaire beter beschermen tegen het klimaat?
Moet de Nederlandse overheid meer doen om de bewoners van Bonaire te beschermen tegen de toenemende gevolgen van klimaatverandering? En zou Nederland veel sneller moeten stoppen met het uitstoten van broeikasgassen? Daarover draait een belangrijke rechtszaak die nu in Den Haag van start gaat. Greenpeace heeft deze zaak aangespannen en krijgt de komende twee dagen de kans om haar standpunt voor te leggen.
Oorspronkelijk wilde Greenpeace samen met acht gewone burgers – waarvan er meestal op Bonaire wonen – de staat aansprakelijk stellen. Maar vorig jaar concludeerde de rechtbank dat die mensen niet genoeg direct belang hadden bij de zaak. Toch mogen sommigen van hen vandaag toch hun verhaal doen, wat wel als een kleine overwinning wordt gezien.
De milieuorganisatie stapte begin 2024 naar de rechter omdat ze denkt dat de Nederlandse overheid ongelijke koers vaart: terwijl er flink wordt ingezet op klimaatadaptatie in het Europese deel van Nederland, zouden de Caribische eilanden zoals Bonaire duidelijk aan de kortste eindjes trekken. En dat terwijl juist daar de gevolgen van klimaatverandering hard zijn.
Bonaire, samen met Saba en Sint-Eustatius, is sinds 2010 een bijzondere gemeente van Nederland. Maar klimaatverandering laat zich daar steeds sterker voelen. Het opwarmende zeewater zorgt ervoor dat koralen regelmatig verbleken. Door vervuiling en andere factoren hebben de riffen steeds minder kans om zich te herstellen. Dat is niet alleen slecht nieuws voor de natuur, maar ook voor de lokale economie: veel inwoners leven van toerisme, en duikers komen speciaal voor de koraalriffen naar het eiland.
Daarnaast groeit het risico van overstromingen door de stijgende zeespiegel. Laaggelegen gebieden op Bonaire lopen steeds vaker gevaar, en zelfs cultureel erfgoed – zoals oude slavenhuisjes – staat onder druk. Een mogelijke oplossing? Natuurlijke kustverdediging, zoals het herstel van mangroven. Die kunnen als buffer werken tegen golfslag en erosie.
In Nederland zelf wordt al flink geïnvesteerd in klimaatmaatregelen: dijken worden versterkt, steden worden groener gemaakt om hittegolven te bestrijden, en er zijn systemen om regenwater op te vangen. Maar volgens Greenpeace blijft dit soort actie op de Caribische eilanden schromelijk achter.
Toch zijn er recente initiatieven. Vanaf volgend jaar wordt Bonaire officieel meegenomen in de Nationale Klimaatadaptatiestrategie. En dit jaar werd er een eigen ‘klimaattafel’ voor Bonaire opgericht, die concrete plannen moet maken voor het eiland. Greenpeace vindt echter dat deze stappen pas kwamen doordat de rechtszaak dreigde – en dat het nog lang niet genoeg is om gelijke behandeling tussen Europees en Caribisch Nederland te realiseren.
Dit is trouwens niet de eerste keer dat milieugroepen Nederland voor de rechter slepen over het klimaat. Tien jaar geleden verloor de overheid al een baanbrekende zaak tegen Urgenda, waarin werd bevolen om de uitstoot van broeikasgassen fors te verminderen. Die en vergelijkbare zaken gingen vooral over het tegenhouden van klimaatverandering. Deze zaak van Greenpeace is anders: het draait om het beschermen van mensen tegen de gevolgen die al onvermijdelijk zijn.
Daarnaast eist Greenpeace dat Nederland zijn broeikasgasuitstoot binnen eigen grenzen tien jaar eerder naar netto nul brengt dan gepland – dus in 2040 in plaats van 2050. Hun argument? De wereld heeft maar een beperkte ‘koolstofbudget’ tot de opwarming de 1,5 graden bereikt. Als Nederland vasthoudt aan 2050, neemt het volgens de organisatie meer dan zijn eerlijke portie.
Op woensdag wordt waarschijnlijk bekend wanneer de rechter uitspraak zal doen. Of Greenpeace hiermee een precedent creëert, hangt af van hoe de rechter omgaat met deze nieuwe soort eis.
Pepernoten in september: leuk of vervelend? Het hangt af van hoe oud je bent
Laat maar eens vallen dat je al pepernoten koopt terwijl de zomer nog niet eens echt voorbij is – dan weet je meteen wie het ermee eens is en wie direct in revolte komt. Want laten we eerlijk zijn: sinterklaassnoep in september? Voor sommige mensen is dat pure feestvreugde, voor anderen voelt het als een aanval op alles wat heilig is.
Maar wie vindt wat? Nou, je leeftijd zegt daar behoorlijk veel over.
Jongeren: snoepen wanneer jij wilt
Voor jonge volwassenen tussen 18 en 35 jaar is er weinig mis met een zakje chocolade kruidnoten bij 25 graden in de schaduw. Ruim een kwart (26%) is zelfs blij dat de winkels al zo vroeg in het seizoen sinterklaasgoed aanbieden. Slechts 23% ergert zich eraan, en de rest haalt gewoon hun schouders op. “Waarom wachten als je nu al kunt genieten?” lijkt de instelling te zijn.
En ze doen het ook echt: meer dan de helft van deze leeftijdsgroep koopt al sinterklaassnoep voordat de Sint officieel in Nederland arriveert. Chocolade kruidnoten zijn dé favoriet, gevolgd door gewone kruidnoten en chocoladeletters. Zomerhitte? Geen probleem. Snoepmomentje toch.
Oudere generatie: traditie boven trend
Bij de 65-plussers klinkt een heel ander geluid. Daar is slechts 9% blij met de vroege verkoop van pepernoten. Juist 42% vindt het ronduit vervelend. Veel ouderen denken dat dit soort dingen de magie van Sinterklaas wegneemt. “Belachelijk. Het draait allemaal om geld. De traditie is verdwenen,” reageert iemand uit het onderzoek. En dat sentiment herkent opiniepeiler Gijs Rademaker wel.
“Het gaat bij hen vaak om het gevoel dat tradities worden opgeofferd aan commercialisering. Voor veel ouderen begint Sinterklaas pas écht als de boot vanuit Spanje heeft aangelegd. Dan pas is het tijd voor de eerste pepernoot.”
Ook qua koopgedrag zie je het verschil: slechts één op de vier ouderen koopt snoep vóór de intocht. De rest wacht braaf tot de Sint officieel in het land is.
Politiek en smaak: waar het op neerkomt
Het gekke? Deze kloof zie je zelfs terug in politieke voorkeuren. Kiezers van linkse partijen zoals GL-PvdA, D66, Volt, PvdD en SP scoren hoog op chocolade kruidnoten – net als FVD, de verrassende rechtse uitschieter.
Maar bij kiezers van PVV, VVD, BBB, JA21, SGP en CDA ligt de voorkeur juist bij gevuld speculaas en de banketstaaf. Traditie, dus. En die producten staan bij linkse kiezers nergens in de top drie.
“Dat laat zien dat jongere en progressieve kiezers sneller nieuwe dingen proberen, terwijl conservatievere groepen liever vasthouden aan het oude,” zegt Rademaker. “Maar laten we niet overdrijven: ondanks alle verschillen, bijna iedereen houdt van sinterklaassnoep. Dat is eigenlijk best mooi – het verbindt ons.”
Over het onderzoek
Het onderzoek is gedaan op 18 en 19 september 2025 onder ruim 20.000 mensen uit het RTL Nieuwspanel. Na weging is het representatief voor leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur (gebaseerd op de Tweede Kamerverkiezingen van 2023). Het panel telt in totaal ruim 60.000 leden. Wil je ook meedoen aan toekomstige peilingen? Meld je dan hier aan!
Wetenschapper Fred Ramsdell weet nog niks van zijn Nobelprijs: ‘Waarschijnlijk ergens in de wildernis van Idaho’
De Amerikaanse onderzoeker Fred Ramsdell heeft nog geen flauw idee dat hij dit jaar de Nobelprijs voor Geneeskunde op zijn naam mag schrijven. Terwijl het nieuws wereldwijd rondzingt, is Ramsdell nergens te bereiken. Zijn baas Jeffrey Bluestone heeft er een verklaring voor: “Ik denk gewoon dat hij op trektocht is in de bossen van Idaho.”
Het Nobelcomité in Stockholm maakte gisterochtend bekend dat de prijs dit jaar gaat naar drie wetenschappers voor hun baanbrekend werk op het gebied van het immuunsysteem: Ramsdell, zijn collega Mary Brunkow en de Japanse onderzoeker Shimon Sakaguchi. Maar telefonisch pakken ze alleen Sakaguchi. Thomas Perlmann, secretaris van het comité, liet al weten dat de tijdzone een rol zou kunnen spelen. “De andere twee hebben waarschijnlijk hun telefoon op stil staan. Ik heb een bericht achtergelaten – hopen dat ze snel terugbellen.”
Brunkow bevestigde later dat ze zelf ook net niet de prijs had opgepikt – letterlijk. “Ik lag diep in slaap toen mijn telefoon om 01.00 uur trilde. Een onbekend nummer uit Zweden. Dacht: laat maar, vast spam.” Toen kort daarna ook haar man werd gebeld, nam ook hij niet op. En zelfs toen er midden in de nacht ineens een journalist voor de deur stond, geloofde ze het nog niet. “Ik zei tegen mijn man: doe niet zo gek, er staat niemand op de veranda. Maar ja… ik ben natuurlijk ontzettend vereerd en trots.”
Tot nu toe heeft niemand Ramsdell kunnen bereiken. “Iedereen vraagt me waar hij is, maar ik heb echt geen idee,” zegt Brunkow. “Hij is volledig off the grid. Als hij erachter komt, wordt het vast een gigantische verrassing.”
Bluestone maakt zich geen zorgen. Volgens hem leeft Ramsdell precies zoals hij het wil: zonder digitale afleiding, midden in de natuur. “Hij is zijn beste leven aan het leven.”
Overigens is dit niet de eerste keer dat een Nobelprijswinnaar moeilijk te pakken is. In 2020 moest collega Paul Milgrom ingezet worden om Robert Wilson wakker te maken – via de deurbel.
Sakaguchi, de derde laureaat, kon het nieuws in elk geval wel meteen ontvangen. Tijdens een persconferentie in Osaka reageerde hij rustig: “Ik noem het een aangename verrassing. Ik dacht dat ons onderzoek ooit misschien een prijs zou opleveren, maar dit is toch eerder dan verwacht. Het voelt als een grote eer.” Vierplannen? Daar is hij nog niet aan toe. “Als ik thuis ben, ga ik gewoon in bad en naar bed. Dat lijkt me genoeg.”
Later vandaag wordt de Nobelprijs voor Natuurkunde bekendgemaakt. De komende dagen volgen Scheikunde, Literatuur en Vrede. De prijs voor Economie sluit volgende week af. De officiële uitreiking vindt plaats op 10 december, de sterfdag van Alfred Nobel.
