Recent Nieuws vrijdag 29 augustus, 2025 11:49
Sloom Sloop-verhaal: 180.000 Liter Viezigheid in de Klei
Aan de N2 in Eindhoven ligt al maanden een stuk land dat – om het zacht uit te drukken – een flinke domper heeft gekregen. Ruim een jaar geleden leegde een buldergrote mestzak daar zo’n 180.000 liter afvalwater rechtstreeks in de bodem en de naastgelegen sloot. Sindsdien gaan de bomen er één voor één languit, en andere plantjes wankelen ook al op hun laatste pootjes.
Herrie om opruimen
Het bedrijf van Pierre Daas uit Wintelre kreeg de klus om het terrein schoon te schrobben. Aanvankelijk werd de sloot leeggepompt en werd er een eerste laag grond afgegraven, maar – zo bleek – dat was slechts pleisterwerk. De gemeente tikte Daas daarom keer op keer op de vingers: “Na de zomer gingen jullie dòòr, herinner je?” In november was de draad echt doorgeknipt en legde de gemeente een dwangsom op, een forse bestuurlijke boete om wat extra vaart achter het opruimen te zetten.
Papierwerk en peperdure haperingen
De juridische strubbelingen draaiden donderdag uit in een kort geding in Den Bosch. De advocaat van Daas schoof alle “sorry-momenten” naar gebrek aan juiste papieren, aanslepende verzekeringsgedoe en bedrijven die zich opeens terugtrokken. En onder tussen wil Daas nu niet eens meer toegeven dat er iets mis is: “Er is géén milieuprobleem, afvalwater mag zo gewoon over de grond”, was de opmerkelijke uitspraak van diens raadsman.
De gemeente reageerde met een harde grimas: bomen zijn al gestorven, struiken worden bruin en onkruid wil zelfs niet meer groeien. Hoe langer er gewacht wordt, hoe dieper de troep wegzakt – en dus hoe meer kubieke meters grond er uiteindelijk de deur uit moeten.
Watskeburt verder?
Daas en de gemeente gaan volgende week nogmaals om tafel om te proberen een geschikt schoonmaakbedrijf te vinden. De rechter doet over twee weken uitspraak over het hele gedoe. Voor het verziekte stukje Eindhoven betekent dat: nog even geduld. Maar voor de bomen komt dat mogelijk te laat.
Bits of Freedom sleept Meta voor de rechter: “Kies nu eens écht voor een tijdlijn zónder trucjes”
Bits of Freedom is klaar met het gezeur: ze stappen naar de rechter omdat Meta zich volgens hen níet aan de Europese Digital Services Act houdt. Die wet zou ons namelijk moeten garanderen dat wíj bepalen wat we op Instagram of Facebook zien. Maar volgens de organisatie blijft Meta lekker zelf beslissen wat er op je tijdlijn komt, en dat is vaak een doolhof van ‘waar komt dit vandaan?’.
Sociale media-kiezen: vergeet het maar
Evelyn Austin, baas van Bits of Freedom, summiert het probleem kernachtig: “We laten een handvol Amerikaanse techmiljardairs bepalen hoe Nederland elke ochtend wakker wordt in zijn bubbel.” Ja, er ís wél een knop voor een algoritme-arme tijdlijn, maar die verdwijnt net zo snel als een kauwgum onder je schoen: hij ligt verborgen en als je de app sluit staat-ie weer uit. Resultaat? Eén keer kijken in de chronologische stand, dan weer terug in Meta’s maze of verrassingen.
Gevaar voor onze democratie
Bits of Freedom is niet zomaar een beetje boos. De organisatie beschuldigt Meta ervan dat hun algoritmes steeds ruigere content tevoorschijn toveren om je zo lang mogelijk tevreden te houden – uiteraard met als effect dat mensen verder afdrijven van genuanceerde stemmen. Omdat we richting verkiezingen glijden, werkt dat volgens hen als een “democratie-gevaarlijk klokje rond”. Hence: rechtszaak aangespannen, datum 22 september, mede gesteund door Amnesty International én de Consumentenbond.
Petitie én verdediging
Niet alleen stort Bits of Freedom rechtzaken over zich heen; ze hebben ook nog een petitie online gezet. Tegelijkertijd zegt Meta glimlachend tegen het ANP dat elke beschuldiging van DSA-overtreding onzin is, “want wij hebben al maatregelen genomen”. Maar of die echt voldoende zijn? De rechter krijgt het woord.
Bonus-angst: je bedrijfspagina gehackt
Naast algoritmes wilmen nog een nachtmerrie erbij? Stel dat je bedrijfspagina ineens door een hacker overgenomen wordt. Ondernemer Maik zocht maanden naar zijn verdwenen Facebook-kanaal nadat dat gebeurde. Zijn verhaal zie je in de video.
Datalek bij bevolkingsonderzoek blijft maar groeien: nu al zeker 700.000 vrouwen in de problemen
Stel je voor: je doet braaf mee aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker en ineens blijkt dat al je gegevens op straat liggen. Voor minstens 700.000 vrouwen is die nachtmerrie nu werkelijkheid geworden. Bevolkingsonderzoek Nederland kwam vrijdagochtend met het schokkende nieuws dat het lek bij laboratorium Clinical Diagnostics nog veel groter is dan eerder gedacht.
Nog eens 230.000 vrouwen erbij
Deze week kreeg de organisatie een nieuwe melding: op de al bekende 485.000 slachtoffers komen er minstens 230.000 extra vrouwen bij. Omdat het lab niet kan garanderen dat hackersgroep Nova niet álle gegevens heeft bemachtigd, houdt Bevolkingsonderzoek Nederland er nu rekening mee dat alle 941.000 deelnemers sinds 2017 getroffen zijn. Voor 226.000 vrouwen is dat nog niet met 100% zekerheid vastgesteld, maar de vrees is groot.
Wat is er precies ontvreemd?
• Testuitslagen
• Burgerservicenummers
• Adressen
E-mailadressen en telefoonnummers gaf Bevolkingsonderzoek Nederland zelf niet door, maar huisartsen of andere zorgverleners zouden die gegevens wél aan Clinical Diagnostics hebben gestuurd. Hoeveel extra mensen daardoor in de problemen zitten, is onduidelijk; het lab en moederbedrijf Eurofins zwijgen al ruim tweeënhalve week.
Amphia Ziekenhuis geeft zichzelf ‘geen schuld’
Ook patiënten van het Amphia Ziekenhuis in Breda zijn slachtoffer. Het ziekenhuis zegt nog niet te weten hoeveel van hun patiënten het betreft en benadrukt dat zij niet verantwoordelijk zijn voor het lek. De data die daar zijn gestolen, staan bovendien los van de 941.000 dossiers van het bevolkingsonderzoek; dus de totale schade kan nog veel hoger uitpakken.
Wat gebeurt er nu?
• Clinical Diagnostics wordt sinds het lek niet meer ingezet.
• Alle 941.000 vrouwen krijgen halverwege volgende maand een brief met uitleg – zelfs als ze al eerder een brief ontvingen.
• De hackersgroep Nova zegt de data te hebben verwijderd, maar dat valt niet te controleren.
Russische hackers achter de aanval
Nova is een relatief nieuwe groep, vermoedelijk uit Rusland. Ze stelen zoveel mogelijk data, zetten het netwerk van het slachtoffer op slot en eisen vervolgens losgeld. In dit geval dreigden ze 53.000 persoonsdossiers (inclusief die van mannen) op het darkweb te dumpen als Clinical Diagnostics geen 1,1 miljoen euro zou betalen. Inmiddels zou dat geld niet meer betaald zijn, maar de data zijn nog steeds niet veilig.
‘De pest gaat al jaren door… en nu krijgt-ie een upgrade via TikTok’
Den Bosch kampt al meer dan twee jaar met jongerengroepen die de boel op stelten zetten. Burgemeester Jack Mikkers vertelde de gemeenteraad donderdagavond dat online challenges en online dreigementen het gedrag steeds gekker maken.
Syrische groep in het centrum, maar het probleem is groter
De laatste tijd ligt de focus op een groep Syrische jongeren die in de binnenstad voor overlast zorgt. Toch zijn andere wijken al veel langer de pineut. In Rosmalen, de Maaspoort en Den Bosch-Noord heb je Nederlandse tieners van 12 tot 15 jaar die eieren gooien, kapot maken en elkaar zelfs in elkaar slaan. Eentje zit al vast voor zware mishandeling.
Mini-Tokkers van 10 tot 13 jaar dagen elkaar uit
De echte shocker: kinderen van amper 10 tot 13 jaar, vooral meisjes, krijgen via online challenges de opdracht om iemand in elkaar te rammen, dat te filmen en te posten. “Ze verdienen bonuspunten in online spelletjes door dit soort idiote acties”, zegt Mikkers. Hij sprak zelf met zo’n meisje. “Tranen met tuiten. Haar ouders hadden geen flauw idee.” De verleiding van likes en views is overal – “of je ouders nu een Tesla hebben of diep in de schulden zitten”.
West-side: steeds meer richting criminaliteit
In Den Bosch-West is een mix van jongeren uit alle hoeken actief. Volgens Mikkers schuift hun gedrag steeds verder richting criminaliteit, al wil hij niet zeggen wat precies. Wel dat er al flink wat aanhoudingen zijn geweest en dat die kids nu in een strafrechtelijk traject zitten.
Geen quick fix
Mikkers benadrukt: er is niet één groep of één oplossing. De ene keer volstaat een ernstig praatje met pa en ma, de andere keer is een gebiedsverbod of rechtszaak aan de orde. “Met eieren gooien is wat anders dan een steekpartij.” En nee, de verschillende groepen werken niet samen. Het enige wat ze delen? “Ze zijn allemaal jong.”
Datalek bij bevolkingsonderzoek schaal veel groter: gegevens van ruim 700.000 vrouwen ontvreemd
Goed nieuws is dit dus zeker niet: stiekem bleek het aantal meisjes en vrouwen waarvan persoonlijke medische info is buitgemaakt veel hoger te liggen dan eerst gedacht. In plaats van een paar duizend dossiers gaat het om minstens 715.000 personen.
De data zat op een server van hetzelfde lab dat het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker uitvoert. Cybercriminelen wisten daar binnen te dringen en kregen toegang tot namen, adressen, burgerservicenummers én medische uitslagen uit het screening-programma. Voor die laatste categorie hoeft geen aparte toestemming te zijn gegeven, waardoor een hoop privacygevoelige info nu op straat ligt.
Volgens cyberverslaggever Daniël Verlaan verbaast het nieuws hem niks.
“De splinter die nu bekend is, is slechts een klein bestand van ongeveer 100 MB. De daders claimen 300 GB te hebben buitgemaakt – dat zijn bakken vol extra dossiers. Op die schaal passen gemakkelijk nog veel meer slachtoffers.”
Verder waarschuwt hij dat dit waarschijnlijk nog maar het begin is.
“We zien nu alleen het lek rond het bevolkingsonderzoek, maar datzelfde lab voert ook tal van andere testen uit. Die gegevens moeten nog meegeteld worden. Ik verwacht dat we dus binnenkort nieuwe incidenten te horen krijgen.”
Waarom hekken en blauw lampjes levens kunnen redden
Denk aan een spoorwegovergang: hoge hekken, een rubberen mat waar je amper overheen kunt lopen, blauw licht dat zachtjes schijnt. Het ziet eruit als een futuristisch hekwerk, maar voor ProRail is dit keiharde zelfmoordpreventie. Sinds 2010 experimenteren ze met alles wat helpt: hekken tegen klimmen, rubber dat niet loopt, lampen die kalmeren én bordjes waar ‘Ik luister’ op staat met het grote 113-nummer eronder.
“Ik geloof dat kleine prikkels het verschil maken”
Froukje weet nog hoe impulsief het ging. “Ik liep die avond zonder plan naar het spoor. Flitsen: mensen die roepen, twee handen die me de sloot in duwen. Daarna alleen nog paniek.” Ze is de helden nog altijd dankbaar die ze letterlijk van de rails hebben getrokken.
Een paar jaar later stond ze weer met haar auto voor het spoor. De kleine, onverwachte prikkel kwam uit haar telefoon: een appje van haar behandelaar. “Ik had hem net geschreven dat ik het niet meer zag zitten. Hij reageerde: ik had beter van je verwacht. Dat triggert toch iets: shit, dit wil ik helemaal niet.”
Hoe camera’s en kunstmatige intelligentie suïcides stoppen
Marjolein Snel van ProRail legt uit dat techniek steeds belangrijker wordt.
• Camera’s met AI kijken 24/7 mee. Ligt iemand te lang still? Dan remt de trein en schakelt de verkeersleider meteen in.
• Een incident legt een spoorlijn gemiddeld drie uur plat. Dat is traumatisch voor machinisten, omstanders én de 135 mensen die per zelfmoord geraakt worden – van familie tot verkeersleider.
Sinds 2010 zou het aantal spoorsuïcides al met zo’n 30 % zijn gedaald. “Bijna 200 mensen per jaar overlijden nog aan het spoor. Dat zijn er 200 te veel”, vindt Snel.
Vandaag beter beschermd dan ooit
Froukje is blij dat er nu werk én vooral hekken tussen haar zelf en die impulsieve actie staan. “Die paar seconden die een hek of een bordje oplevert zijn pure winst. Ik gebruik mijn verhaal inmiddels als ervaringsdeskundige in de GGZ én samen met ProRail om anderen van een herhaling te besparen.”
Staat het leven op z’n kop? – Bel 113 of 0800-0113 (gratis) – 24 uur per dag – óf chat anoniem via 113.nl. Je hoeft het niet alleen te doen.
