Recent Nieuws vrijdag 26 september, 2025 18:27
Van Mine-craft tot spioneer-opdracht: zo glijden jongens af naar Russische inlichtingendiensten
De allereerste stop: de Canadese ambassade in Den Haag. De tweede stop: het hoofdkantoor van Europol, enkele straten verderop. Precies die route liepen deze week twee 17-jarige jongens, vermomd als toeristen met een rugzak die nietsvermoedend een elektronicawinkeltje had kunnen zijn. In dat rugzakje zat echter een zogenoemde wifisniffer: een knus apparaatje dat wifi-verkeer kan opvangen én kraken. Midden in een stad die bol staat van geheime diensten en internationale organisaties, leek alles net een stiekeme spionagetest. Het Openbaar Ministerie tast nog in het duister of ze echt data hebben ontfutseld of alleen aan repetities hebben gedaan voor een latere hack. Maar feit is dat ze maandag in de kraag werden gevat op verdenking van spionage voor Rusland.
“Hij gamet veel” – papa weet van niks
De Telegraaf sprak de vader van een van de jongens. Quote: “Hij is een fanatiek gamer, superslim met computers en altijd bezig met hackdingetjes.” Klinkt onschuldig, totdat het gesprek op Telegram komt. Daar werden de twee knullen plotseling benaderd door een Russische hacker die liefkozend “pro-Russisch” heet. Hoe je van een online kletspotje over sneller gamen naar het bespioneren van ambassades belandt? Experts zeggen: “Dit is echt de eerste keer dat we Nederlandse tieners zien die door Russische diensten zijn gerekruteerd.”
Level 1: bouwstenen kapotmaken in een digitaal kasteel
De route naar spionage begint keihard cliché: Minecraft Jungle, Runescape dung, of wat andere games met blokjes en pixelzwaarden. Professor Rutger Leukfeldt, die al jaren kijkt hoe jongeren criminele hackers worden, legt uit: jongens (en soms meisjes, laat dat duidelijk zijn) ontdekken dat ze met een paar toetsaanslagen meer kunnen dan alleen diamanten graven. Ze botsen een keer tegen een game-regel aan, worden eruit gegooid, en denken: “Huh, ik wil weten hoe dat werkt.” Bekijk drie uur lang YouTube-tutorials en crash binnen op een forum vol andere nieuwsgierige digitale katjes.
Van “kijk eens wat ik kan” naar “kun jij dit ook even hacken?”
Daar begint het status-spelletje. Post je een gestolen creditcard-dump om te laten zien dat je het ‘echt’ kunt, rammelt je online-reputatie plotseling alle sloten open. Volgens techjournalist Daniël Verlaan is dat dé setting waar een buitenstaander handig inspringt met een berichtje van “je bent best goed, misschien kan jij ook even kijken naar dit netwerkje bij de Canadese ambassade?” Note: het begint onschuldig, zonder geld of strafbare opdrachten – meer een “kan jij dit technisch voor me fixen?” En jawel, jij denkt: lekker pimpen vanuit mijn donkere slaapkamer, klinkt cool.
Gesprek = moelijk op winstoogsten
Groot probleem: wat je niet snapt als puber, is dat het van hobby-hackt naar echt spioneren maar één muisklik lijkt te zijn. Regels in de offline wereld zijn vergeleken met game-codes een stuk vaagder. Ouders kijken vanaf de bank en denken: “Hij zit weer te gamen.” Maar jij zit ondertussen in chatkanalen waar niemand om legitimatie vraagt en trollen status geven om hoe goed je ergens binnen kunt glippen. Leukfeldt stelt vast: “Op straat zie je met wie je kind praat, online gewoon niet.”
Het advies is simpel maar vaak moeilijk: blijf kletsen. Stel vooral domme vragen over dat vage Telegram-kanaal, vraag door als er plots cryptische betaalverzoeken langs komen, en vrees niet om “ik snap er geen zak van” te zeggen.
Einde van een feestelijk era: na dertig jaar verdwijnt de Kruikenmunt uit Tilburg
Dertig jaar lang kon je in Tilbarrel niet om ze heen: de oranje-zwarte muntjes die tijdens carnaval de toon zetten. Vanaf volgend jaar tappen we zonder – Stichting Kruikenmunt gooit de handdoek in de ring. Voor kroegtijger Alex Boonmann is het zielig, maar geen verrassing. “Het systeem maakte Tilburg z’n eigen feestdorp,” zuchtte hij.
Van afrekengeld tot een lokaal statussymbool
In 1997 verscheen de Kruikenmunt voor het eerst in zo’n veertig lokale cafés. Al snel kloon zich de trend en klusterden steeds meer zaken zich aan. Boonmann, eigenaar van Bolle, Brandpunt en Rix, glundert nog steeds bij het terugdenken: “Andere grote carnavalssteden likten er letterlijk vanaf. Overal waar je ging kon je met precies hetzelfde ronde muntje betalen. Vooral als het lang geleden al begon te regenen, was dat goud waard.”
Geen munt meer, dankzij het pinpasje
Tegenwoordig pikt z’n geen mens meer een stapelje munten. Boonmann bevestigt: “Vroeger stapte een stel vrienden binnen met tien pond aan geldbriefjes en schaften ze vooraf een boekje Kruikenmunten aan. Nu cijferen ze eerst af hoeveel ze denken te drinken – en dan nog maar twee dagen, maximaal. Daarna tikt iedereen contactloos af.” Hij wijst naar vier pinautomaten; tien jaar geleden stond er nog maar één in zijn pand.
Geen plan B, alleen herinneringen
De overgang zal volgens Boonmann soepel verlopen. “Onze omzet verandert waarschijnlijk niet; de rekening gaat nu toch al rechtstreeks van klant naar kassa. Maar het tekent het einde van een tijdperk.” Hij ziet geen alternatief opdoemen – het financiële model is simpelweg niet meer up-to-date. “Al blijft de munt een iconisch stuk Tilburg in de lade: iedereen die ooit meevier, heeft er nog wel eentje als souvenir tussen de sokken liggen.”
Netanyahu slaat terug: “Genocide? Niet onze schuld!”
VN-zaal: applaus én boegeroep in New York
Toen Benjamin Netanyahu maandagmiddag het VN-podium op liep, kreeg hij een warm welkom van de eigen delegatie, gevolgd door een flinke portie boegeroep. Sommige aanwezigen stonden zelfs demonstratief op en liepen de zaal uit—terwijl anderen met brave klapjes hun premier aanmoedigden.
“We maken ons zorgen écht”
Tijdens zijn speech schudde Netanyahu de beschuldiging van genocide resoluut van zich af. Volgens hem heeft Israël “echt alles op alles gezet” om burgerdoden tot een minimum te beperken. Hij benadrukte dat de bevolkingsdichtheid in Gaza hoog is, maar het aantal burgerdoden volgens hem toch meevalt. “Hamas duwt burgers naar de vuurlinie; wij roepen ze op om weg te gaan—grote verschil, toch?”
Voorbereide media-aanval: luidsprekers op locatie
Netanyahu liet opvallend zijn eigen toespraak live doorluidsprekers in de Gazastrook horen. Volgens correspondent Pepijn Nagtzaam is dat een smart geplande truc: “Het is puur machtsvertoon én een poging om de wil van mensen te breken, zodat ze vrijwillig vluchten.”
Expert: feiten zijn maar netjes geknipt
Erik Peter Malcontent, Midden-Oosten-deskundige aan de Universiteit Utrecht, vindt het betoog van de premier “weinig overtuigend”. “Als je heel selectief winkelt in twee jaar bombardementen, vind je wel argumenten om genocide te ontkennen. Maar vergeet niet dat ministeriële retoriek vaak richting heLE Gazastrook uitgaat, en niet alleen op Hamas.”
Llage lat om te schieten, hogere tol voor burgers
RTL-correspondent Pepijn Nagtzaam wijst op de steeds terugkerende verklaring dat “Hamas zich nou eenmaal tussen burgers bevindt”. Tegelijk verschijnen er steeds meer getuigenissen van Israëlische militairen die zeggen dat de lat om te schieten “heel laag ligt”. Nagtzaam: “Kijk om je heen: scholen, ziekenhuizen, camping-achtige vluchtelingenkampen—ze liggen allemaal plat.”
“Ze stonden te dansen”
Netanyahu riep ook nog dat “dezelfde mensen die op 9/11 dansten nu op 7 oktober dansten” en schoot daarmee volgens Malcontent “een hele groep aan alsof er een genetisch defect speelt.” Overigens onderkent Malcontent dat eveneens “iemets voorafgaat aan 7 oktober” en dat Israël eerder dit jaar uit onderhandelingen over een wapenstilstand stapte.
Evacuatie of evacuatie?
Over de hulp blikte Netanyahu positief terug: “3000 calorieën per hoofd per dag komt binnen, maar Hamas steelt het en verkoopt het stiekem weer duur door.” Wie de stukken verwoesting uit de Gazastrook bekijkt, ziet echter een smetteloze flat landscape en vraagt zich af hoe lang de geduldig getoonde hulp echt voldoende blijkt.
Piet (85) krijgt van Oekraïne de top-onderscheiding: ‘Hoger kan niet’
Je hoort het ’t weekend wel: tante Truus die ‘al vijftien jaar nederig vrijwilligt bij de kringloop’. Maar onze 85-jarige stadsgenoot Piet Spijkers uit Tilburg gaat nog een tandje verder. Hij zit al meer dan dertig jaar in de modder voor kinderen in Oekraïne – en daar heeft het land nu de hoogste ridderonderscheiding tegenover gezet.
Ridder Eerste Klasse in Orde van Verdienste
Vrijdagmiddag, tijdens een kleine ceremonie in woonlandschap De Leyhoeve, speldde de Oekraïense ambassadeur hem de Ridder Eerste Klasse in de Orde van Verdienste. In gewoon Nederlands: de allerhoogste onderscheiding die Oekraïne aan een buitenlander kan geven. Piet is de allereerste Nederlander die dit voor elkaar krijgt. “Ik ben nooit snel trots op mezelf,” lacht hij, “maar dit vind ik wel geweldig.”
Eigen stichting sinds ’92
Zijn verhaal begint in 1992; toen reed hij voor het eerst naar Lyiv, een stadje waar kinderen van de Tsjernobylramp lagen te herstellen. Samen met zijn Stichting Humanitaire Hulp Kinderen Oekraïne schroefde hij bedden in elkaar, leidde hij ziekenhuispersoneel op en knapte hij complete gebouwen op. “Tien jaar? Dan krijg je de eerste onderscheiding. Twintig jaar? Dan volgt nummer twee. Bij de derde ben je meestal al oud of dood,” grapt Piet. Maar hij houdt voet bij stuk.
Van protheses tot lasertechniek
Vandaag steunt zijn stichting kinderen die op een mijn zijn gestapt – ze krijgen protheses, rolstoelen of scootmobielen. Er is een volledig weeshuis opgeknapt en Piet zet zich in om jongeren uit de gevangenis te houden. “We hebben nu een laserapparaat waarmee we brandwonden kunnen behandelen,” zegt hij trots. “En ons programma ‘Spreken en verstaan met computer’ helpt dove kinderen mee kletsen in plaats van meteen naar de wei te worden gestuurd.”
Gewoon door, ook in oorlogstijd
Ondanks raketten en schuilkelders blijft Piet naar Oekraïne komen. “Natuurlijk voel je je soms machteloos – we willen meer doen dan we kunnen – maar toch gaan we door. Over twee weken rijd ik weer naar het oosten, viert er zelfs mijn verjaardag met ‘mijn tweede familie’.”
En dus gaat dit verhaal niet over grijze haren achter het raam, maar over een knalgeel jasje en een batterij vol energie. Piet, gefeliciteerd – en tot gauw in Oekraïne!
Grote rommel door klapperende car-transporter op de A16
Gisternamiddag was het gênant lang wachten als je op de A16 onderweg was van Breda-Noord richting Dordrecht: dik een uur langer dan normaal, verdeeld over maar liefst 12 kilometer bumperkleven. Twee rijstroken staan nog steeds potdicht, daarom kroop het verkeer of stond het zelfs stil. De ANWB raadt iedereen die naar Rotterdam moet aan om even het stuur te draaien en via Gorinchem te gaan (A59 → A27 → A15, je kent ‘m).
Wat is de boosdoener? Een peperdure autoambulance die het loodje legde. Denk aan een megagrote aanhanger waar normaal auto’s lekker op vervoerd worden, maar die er nu voor zorgde dat géén auto meer vooruit kon.
Geen voetjes meer van de vloer: zijn jongeren het stappen verleerd?
Steeds vaker staan clubs en kroegen halfleeg terwijl het eigenlijk zaterdagavond hoort te zijn. In het Brabantse nachtleven maken uitbaters zich zorgen: hoe krijgen we déze generatie weer de voetjes van de vloer? Op straat en sociale media is te zien dat jongeren hun avonden liever doorbrengen met Netflix, gamen of gewoon thuis chillen. Toch schaart de zuidelijke feestgeest nog niet zichzelf onder de ‘verloren generaties’.
De coronacrisis wordt in vrijwel ieder interview aangehaald als het grote breekpunt: jaren waarin clubdeuren dichtbleven, prioriteiten verschoven en drankjes werden vervangen door het oefenen met TikTok-dansen. Sindsdien is de ouderwetse kroegavond voor veel jongeren niet meer dé standaard.
In deze Nieuws Uitgelegd-aflevering hoor je hoe creatieve horecaondernemers in Eindhoven, Den Bosch en Breda nieuwe formaten proberen: silent-disco-tours, retro-gamekasten in het café en instant-pubquizzen via WhatsApp. Ze bieden korting op ‘early-bird tickets’ en sturen spontane uitnodigingen per DM. Of het werkt? Eén zaakhouder lacht: “We mikken op guilty pleasure-muziek, goedkope biertjes en een sfeer waarin niemand zich afvraagt of het wel cool genoeg is. Gewoon doen, dat lukte vroeger ook.”
