Recent Nieuws dinsdag 17 juni, 2025 07:39
We roken minder, drinken minder én voelen ons gezonder
Nederlanders leven steeds gezonder
Uit de nieuwste Gezondheidsmonitor blijkt dat we met z’n allen minder drinken, minder roken en ons over het algemeen beter voelen. Bijna de helft van de volwassenen houdt zich aan het advies om maximaal één glas alcohol per dag te drinken – en één op de vijf laat alcohol zelfs helemaal staan. Ook beweegt bijna de helft van de Nederlanders genoeg. Toch zijn er nog wel wat zorgen, vooral over vapen en het gevoel van controle over ons eigen leven.
Minder alcohol, maar wel verschillen
De Gezondheidsmonitor 2024, een groot onderzoek van de GGD’s, het RIVM en het CBS, laat zien dat 45% van de volwassenen zich houdt aan het advies om niet of maximaal één glas alcohol per dag te drinken. Vrouwen doen het beter dan mannen: 54% van de vrouwen houdt zich aan de richtlijn, tegenover 35% van de mannen. Waarom? Vrouwen worden sneller dronken van dezelfde hoeveelheid alcohol, wat mogelijk een verklaring is.
Ook per regio zijn er verschillen. In Flevoland houdt bijvoorbeeld 53% van de mensen zich aan de richtlijn, terwijl andere regio’s wat achterblijven. Waarom dat zo is, weten onderzoekers niet precies.
Minder rokers, maar meer vapers
Het aantal rokers daalt licht: van 17% in 2022 naar 16% in 2024. Maar er is een nieuwe trend: steeds meer mensen vapen. In 2020 deed nog maar 2% dat, nu is dat 4%. Vooral jongvolwassenen (18-34 jaar) stappen over: van 3% in 2020 naar 10% in 2024. Veel vapers roken ook nog gewoon sigaretten.
Ton Coenen van GGD GHOR Nederland maakt zich zorgen: “We moeten voorkomen dat mensen sigaretten inruilen voor een vape – die is ook schadelijk en verslavend, vooral voor jongeren.”
Meer mensen voelen zich gezond, maar hebben minder controle
Goed nieuws: 74% van de Nederlanders ervaart de eigen gezondheid als (zeer) goed. Toch is er ook een opvallend cijfer: 77% van de volwassenen zegt weinig grip op het eigen leven te hebben. Sinds 2016 voelen steeds meer mensen zich minder in controle. Onderzoekers kunnen niet precies verklaren waarom, maar vermoeden dat wereldproblemen zoals klimaatverandering en oorlogen meespelen.
Zijn alcoholvrije drankjes echt gezonder?
Steeds meer mensen kiezen voor alcoholvrije alternatieven, maar hoe gezond zijn die eigenlijk? Check de video hieronder voor meer info!
Ontbreken van regie was groot probleem bij instorten parkeergarage Nieuwegein
Gebrek aan duidelijke verantwoordelijkheid leidde tot onveilige bouw
Het ontbreken van duidelijke regie en gedeelde verantwoordelijkheid tijdens de bouw van gebouwen kan gevaarlijk zijn. Dat blijkt uit het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar de ingestorte parkeergarage in Nieuwegein afgelopen mei. Volgens de raad moeten alle betrokken partijen – van opdrachtgevers tot adviseurs – samenwerken om de veiligheid te waarborgen. Ze moeten hun vertrouwen in een gebouw kunnen onderbouwen met controle van bijvoorbeeld berekeningen en tekeningen, vooral als er later iets verandert.
Hoe het misging in Nieuwegein
Op 26 mei 2024 stortte de bovenste hellingbaan van de parkeergarage bij het ziekenhuis in Nieuwegein in, waardoor ook de onderliggende delen meegingen. Gelukkig raakte niemand gewond, maar er was wel flinke schade. Op dat moment stonden er meer dan honderd auto’s in de garage.
Uit het onderzoek bleek dat het instorten kwam door fouten in het ontwerp én de uitvoering. De verbindingen tussen de hellingbanen waren te zwak en soms zelfs anders uitgevoerd dan gepland. Hierdoor kon de constructie de belasting niet aan. Ook was er tijdens het ontwerp te weinig aandacht voor de stabiliteit, en niemand wist precies wie nou eigenlijk de eindverantwoordelijkheid droeg.
Raadslid verbaasd over gebrek aan regie
Erica Bakkum, raadslid in Nieuwegein, was geschokt door de uitkomsten van het onderzoek: “We staan echt te kijken van het gebrek aan regie en duidelijkheid over wie nou eindverantwoordelijk was. Tijdens de bouw zijn er dingen misgegaan, maar niemand hield echt de controle.”
De uitbater van de garage beheert nog zo’n tweehonderd andere parkeergarages, maar volgens Bakkum zijn die allemaal gecheckt en veilig bevonden. “We willen dat mensen met een gerust hart een garage inrijden. Als er onrust is, moeten we dat onderzoeken.”
Oproep aan de minister: maak verantwoordelijkheden wettelijk vast
De Onderzoeksraad ziet bij meerdere instortingen hetzelfde probleem: onduidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden. “Er wordt te veel op elkaars expertise vertrouwd, maar dat is niet genoeg. Alles moet zwart op wit staan,” stelt de raad. Daarom willen ze dat de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een wet maakt die precies vastlegt wie wanneer verantwoordelijk is voor de veiligheid van een gebouw.
Ook pleit de raad voor een actueel bouwdossier dat gedurende de hele levensduur van een gebouw wordt bijgehouden. Zo’n dossier is cruciaal voor onderhoud, inspecties en noodsituaties.
Toch benadrukt Bakkum dat mensen zich geen zorgen hoeven te maken: “In Nederland kun je erop vertrouwen dat gebouwen veilig zijn.”
Brabanders houden vast aan roken en drinken, terwijl de rest van Nederland afneemt
Brabantse leefstijl blijft achter bij landelijke trends
Uit de nieuwste Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen van de GGD’en, het RIVM en het CBS blijkt dat Brabanders vaker roken, meer drinken en minder bewegen dan de gemiddelde Nederlander. Terwijl de rest van het land langzaam gezonder gaat leven, blijft Brabant achter. Vooral jongeren springen eruit met een opvallend ongezonde leefstijl.
Roken en drinken: Brabant blijft stug doorgaan
Landelijk daalt het aantal rokers en drinkers al een tijdje, maar in Brabant is er sinds 2020 weinig veranderd. Slechts 40% van de mensen in Hart voor Brabant houdt zich aan de alcoholrichtlijn (max één glas per dag), terwijl dit landelijk op 45% ligt. Ook in Zuidoost- en West-Brabant drinkt maar iets meer dan 40% verantwoord.
Bewegen? Liever niet…
Niet eens de helft van de Brabanders haalt de beweegnorm van 2,5 uur per week. En het percentage inwoners met overgewicht blijft hoog. Jongeren, mensen met een lager inkomen en mensen zonder diploma of met een migratieachtergrond scoren het slechtst. De GGD roept gemeenten op om juist deze groepen extra te ondersteunen.
Toekomstige zorgvraag baart zorgen
De helft van de Brabanders maakt zich zorgen over de beschikbaarheid van zorg in de toekomst. Die angst groeit met de leeftijd, mede door de toenemende vergrijzing. Hoewel veel mensen hulp vinden in hun eigen netwerk, waarschuwt de GGD: door de ongezonde leefstijl zal de zorgvraag alleen maar stijgen.
GroenLinks-PvdA steunt verhoging NAVO-norm: meerderheid in Tweede Kamer
GroenLinks-PvdA akkoord met hogere defensie-uitgaven
GroenLinks-PvdA staat achter het plan om de NAVO-norm te verhogen naar 3,5% van het bbp. Hiermee is er nu een Kamermeerderheid voor het voorstel van het demissionaire kabinet om meer geld uit te trekken voor defensie. Fractieleider Timmermans benadrukt dat zijn partij een hoger defensiebudget steunt als dat nodig is voor de veiligheid.
Rutte wil 5% voor defensie, maar met flexibele invulling
Het kabinet besloot vorige week in te gaan op de oproep van NAVO-chef Rutte, die alle lidstaten vraagt om 5% van hun bbp aan defensie te besteden. Momenteel ligt de norm op 2%. Rutte stelt voor dat 3,5% rechtstreeks naar defensie gaat, terwijl de overige 1,5% mag worden gebruikt voor zaken die de krijgsmacht indirect versterken, zoals cyberveiligheid en infrastructuurverbetering.
“Geen blanco cheque, maar wel steun”
Timmermans geeft aan dat GroenLinks-PvdA ook de extra 1,5% kan accepteren, omdat deze ruimte breed ingevuld is. Wel wil hij voorkomen dat “gewone mensen weer opdraaien voor de kosten”. Zijn partij wil de extra uitgaven (naar schatting 16-19 miljard per jaar) financieren via bestaande buffers en een solidariteitsbijdrage van vermogenden, zoals een bankenbelasting of hogere vermogensbelasting.
Meerderheid in de Kamer
Met GroenLinks-PvdA erbij zijn nu VVD, NSC, D66, CDA en Volt ook voorstander van het plan. De definitieve beslissing over de verhoging naar 3,5% wordt volgende week verwacht tijdens de NAVO-top in Den Haag.
Brabantse gemeenten worstelen met opvang asielzoekers
Grote achterstand in opvangplekken
Veel Brabantse gemeenten hebben moeite om genoeg opvangplekken voor asielzoekers te regelen voor de spreidingswet. Er zijn te weinig geschikte locaties, er is angst voor protesten, en het geld schiet tekort. Hierdoor zijn er nu al duizenden plekken te weinig in Brabant.
Minstens 30 gemeenten geven aan dat het ze niet lukt om voor 1 juli aanstaande voldoende plekken te creëren, terwijl dat volgens de wet wel móét. Veel gemeenten balen van de landelijke overheid, die volgens hen voor onduidelijkheid en chaos zorgt.
Doelen nog lang niet gehaald
De spreidingswet eist dat Brabant zo’n 14.700 opvangplekken heeft tegen 1 juli dit jaar, maar tot nu toe zijn er maar ongeveer 8.900 gerealiseerd. Veel gemeenten wijzen naar een gebrek aan goede locaties.
“We zijn een kleine gemeente en hebben simpelweg geen geschikte gebouwen,” zegt Waalre. Andere gemeenten bevestigen dit probleem. Ook de communicatie met Den Haag loopt stroef. Zo kreeg Best in december plotseling te horen dat ze minder asielzoekers hoefden op te vangen dan eerst afgesproken. “Dit zorgde voor veel frustratie, want we waren al druk bezig met de oorspronkelijke plannen,” aldus de gemeente.
Protesten en onrust
De komst van asielopvang leidt vaak tot flinke ophef. In Roosendaal stemde de gemeenteraad tegen een voorgestelde locatie, en in Sint-Michielsgestel werd het proces stilgelegd vanwege “te veel maatschappelijke onrust”. Afgelopen april liep daar zelfs een protest uit de hand.
Veel gemeenten willen daarom liever kleinschalige opvang, omdat dat meer draagvlak heeft onder bewoners. Maar het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) heeft liever grote locaties, omdat die efficiënter zijn. Kleine opvang kost namelijk meer geld en personeel. Hierdoor zijn al verschillende locaties afgekeurd.
Landelijke overheid maakt het ingewikkeld
Gemeenten vinden de samenwerking met Den Haag lastig. “We merken dat zelfs ambtenaren soms vastlopen door steeds wisselend beleid,” zegt Goirle. Ook Dongen heeft er moeite mee: “Het COA kan geen duidelijke afspraken maken met het ministerie, waardoor alles langer duurt.”
Het ministerie heeft nog niet gereageerd op deze kritiek.
Landelijke discussie over de wet
In Den Haag wordt al langer gesproken over het afschaffen van de spreidingswet, maar het demissionaire kabinet heeft nog geen actie ondernomen. Brabantse gemeenten zeggen dat deze onzekerheid geen invloed heeft gehad op hun besluiten.
Spreidingswet: Doelen niet gehaald, maar asielzoekers wel beter verdeeld
Aantallen blijven achter bij de doelstellingen
De spreidingswet voor asielopvang haalt de gestelde aantallen niet. Sinds de wet vorig jaar inging, zijn er wel duizenden extra opvangplekken bijgekomen, maar vooral in de vorm van dure, tijdelijke noodlocaties. Uit onderzoek van NOS, Nieuwsuur en regionale omroepen blijkt dat er op 2 juni ruim 73.000 plekken beschikbaar waren, terwijl er volgens de wet op 1 juli 101.500 klaar moesten zijn. Gemeenten verwachten dat er voor die deadline nauwelijks nog nieuwe locaties bijkomen.
Als je alleen de plekken telt die langer dan een half jaar beschikbaar zijn, zijn er zelfs maar zo’n 55.000 die echt aan de wet voldoen – minder dan eind vorig jaar. Toch benadrukken gemeenten en het COA dat er de komende tijd meer plekken bijkomen en bestaande locaties verlengd worden.
Grote verschillen tussen gemeenten en provincies
Twee derde van de gemeenten vangt minder asielzoekers op dan ze eigenlijk zouden moeten. Sommige hebben hun taak wel overgedragen aan een buurgemeente. Ook zijn er flinke verschillen tussen provincies: in het noorden worden per inwoner veel meer asielzoekers opgevangen dan in bijvoorbeeld Utrecht of Zuid-Holland, al zijn die verschillen wel iets kleiner geworden.
Waarom loopt het vertraging op?
Gemeenten noemen verschillende redenen waarom ze de doelen niet halen:
– Gebrek aan ruimte – Door woningnood is het lastig geschikte locaties te vinden.
– Politieke onzekerheid – Het kabinet wil de spreidingswet afschaffen, waardoor gemeenten twijfelen over investeren.
– Weerstand onder bewoners – Protesten tegen nieuwe opvanglocaties maken het lastiger.
– Traagheid van het COA – Gemeenten klagen over lange besluitvorming en strikte eisen.
Zo zegt Zwolle dat kleinschalige opvang niet goed past bij de werkwijze van het COA, en Barendrecht noemt het “ingewikkeld” om locaties te regelen met weinig beschikbare ruimte. Ook Haaglanden wijst erop dat het kabinetsbeleid voor verwarring zorgt: “Als de wet straks stopt, waarom moeten we nu nog investeren?”
Protesten en gesprekken
De afgelopen maanden waren er flinke protesten tegen nieuwe asielzoekerscentra (azc’s). Toch blijft het COA in gesprek met gemeenten die voorlopig geen opvang willen. Volgens COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker neemt de weerstand vaak af als een locatie eenmaal goed draait.
Over de kritiek dat het COA moeite heeft met kleine locaties, zegt de organisatie dat ze wel degelijk een mix van grote en kleine plekken willen. Maar: “Alles in het klein wordt onhaalbaar en onbetaalbaar.”
Waarom de wet toch belangrijk is
Gemeenten, provincies en het COA zijn het erover eens: de spreidingswet moet blijven. Zonder deze wet zouden veel gemeenten nooit plannen hebben gemaakt voor asielopvang. Nadeel is wel dat er nu vooral noodlocaties bijkomen – die zijn duur (dubbel zo duur als reguliere opvang) en tijdelijk.
Het COA benadrukt dat reguliere opvang beter is: asielzoekers hoeven dan minder te verhuizen, en omwonenden voelen zich niet overvallen door plotselinge komst van een locatie.
Wat gebeurt er nu politiek?
Door de val van het kabinet en het vertrek van asielminister Marjolein Faber ligt de spreidingswet nu (voorlopig) bij Mona Keijzer. Justitieminister David van Weel, die nu verantwoordelijk is, wil vooral de asielinstroom verminderen maar zegt ook dat er genoeg opvangplekken moeten zijn.
