Recent Nieuws maandag 16 juni, 2025 18:29
Geen wereldwijd verbod op zeebodemvernietigende visserij
Nou, wie had dit verwacht? Er komt dus geen wereldwijde stopzetting van die enorme sleepnetten die gewoonweg over de zeebodem schrapen. Voorafgaand aan een VN-top in Nice was er hoop dat dit soort praktijken eindelijk zouden worden afgeschaft, maar helaas. Wetenschappers hadden al lang gewaarschuwd dat deze methode enorm veel schade aanricht bij het mariene leven. Han Dolman, directeur van het NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee), vertelde tegen RTL Nieuws dat andere zorgen rond de oceanen, zoals plasticvervuiling en de rol van zeeën bij klimaatverandering, in Nice weliswaar beter onder de aandacht zijn gebracht. Ook is er sprake van extra voorzichtigheid bij diepzeemijnbouw. Maar een alomvattend verbod op dit massale leegvissen van zeeën? Nee hoor, daar kwam het niet van.
En dat terwijl dit thema – laten we het eens noemen als ‘zeebodemvernietiging’ – zelfs een belangrijk punt was in de bekroonde film Ocean van David Attenborough. In die documentaire laat hij zien hoe gigantische trawlers alles platdrukken wat ze tegenkomen. Attenborough zegt erover: “Vanaf de oppervlakte heb je geen idee dat dit gebeurt. Het bleef altijd verborgen… tot nu!”
In Nederland wordt dit soort visserij ook toegepast, waarbij vaak gesproken wordt over “varende fabrieken”. Zo noemt het Nederlandse Visbureau deze schepen, omdat ze dagenlang weg zijn en alles aan boord verwerken. De vangst wordt gesorteerd en klaargemaakt voor verkoop, alsof het een industriële productielijn is. Maar wetenschappers waarschuwen dat ook onze Noordzee en Waddenzee ernstig beschadigd zijn door deze techniek.
Han Dolman van het NIOZ zag de beelden uit de film en was echt geschokt. Hij vertelt: “Ik wist dat het gebeurde en dat het grote gevolgen had, maar ik had het nog nooit zo dichtbij gefilmd gezien. Ik schrok ervan, en ik denk dat heel veel mensen dat deden.” Hij stelt zelfs dat het term “bodemberoerende” visserij eigenlijk een eufemisme is. “Het is eerder bodemvernietigende visserij,” aldus Dolman. Hij vraagt zich af waarom dit soort praktijken toegestaan blijven in natuurgebieden, zoals de Doggersbank of de Waddenzee. “We moeten hier in Nederland voorzichtiger mee omgaan.”
Hoewel de zeebodem zich relatief snel kan herstellen als het gebied met rust wordt gelaten, blijft de realiteit dat grote delen van de Nederlandse zeebodem al zijn verwoest. “Het is bijna een woestijn geworden,” zegt Dolman. Maar volgens hem kunnen vissers ook begrijpen dat hun verdienmodel problematisch is. Net als bij de stikstofcrisis in de landbouw is het lastig om af te stappen van een systeem dat al jaren werkt, maar langzaamaan de natuur uitput.
Er is ook teleurstelling over Nederland zelf. Niet alleen miste ons land een minister tijdens de oceanentop, waar andere landen zelfs hun premier naartoe stuurden, maar ook hebben we het High Seas Treaty nog steeds niet ondertekend. Dit verdrag moet internationale wateren beschermen, maar zonder 60 ondertekenaars komt het niet in werking. Op vrijdagavond telde men slechts vijftig landen, en Nederland was er nog steeds niet bij. “Het is beschamend dat Nederland dit verdrag nog niet heeft getekend,” zegt Dolman. “België staat er al in, en wij nemen nog steeds de tijd.”
Een veilige plek voor onze vierpotige vrienden
Nou, als je ooit hebt geprobeerd om een hond uit te laten in een rustig en veilig omgeving, dan snap je vast wel waar Nicole en Ingrid mee zitten. Elk weekend komen ze samen met hun lieve beestjes bij elkaar om te pleiten voor een superleuke speeltuin speciaal voor honden! Ja, al elf jaar geleden is dit idee ontstaan, maar tot nu toe hebben ze nog geen succes gehad.
Stel je eens voor: de enige plekken waar je je hond kan loslaten zijn smalle bermen langs wegen waar auto’s razendsnel voorbij suizen. Dat klinkt niet echt veilig, hè? Nicole en Ingrid vonden het ook niet veilig en daarom besloten ze een paar jaar geleden om actie te ondernemen. Toen andere dorpelingen het al opgaven omdat ze dachten dat het nooit zou lukken, namen deze twee dames de strijd aan.
Ze hebben al jarenlang met ambtenaren van de gemeente gesproken en allerlei locaties voorgesteld. Maar telkens weer krijgen ze te horen dat er nog meer onderzoek nodig is of dat het verkeerde afdeling heeft. “Het lijkt soms alsof niemand weet wat ze ermee aan moeten,” zegt Nicole met een diepe zucht. Intussen blijft de hoop levendig; zelfs andere bewoners steunen hen. Ze hebben zelfs een enquête gemaakt waaruit bleek dat veel mensen bereid zijn om extra belasting te betalen als daarmee een speeltuin komt!
De kosten voor zo’n fantastische plek met zandbak, snuffeltuintje en bankjes bedragen ruim 13.000 euro. Hoewel een bouwmarkt al heeft aangeboden een deel te sponsoren, blijft er geld tekort. En ja, er zijn ook tegenstanders die bezwaar aantekenen, maar Nicole en Ingrid geven niet op. “We blijven doorzetten,” zegt Ingrid vastberaden. “Onze viervoeters verdienen gewoon een veilige plek om te spelen.”
Wat gebeurt er als Iran de belangrijke zeestraat blokkeert?
Stel je eens voor: het conflict tussen Israël en Iran escaleert en Iran besluit om een cruciale olievaarroute te blokkeren. Ja, we hebben het over de Straat van Hormuz – een waterweg waar ongeveer 20% van de wereldwijde olievoorraad doorheen vaart. Hoe zou dat ons beïnvloeden? Laten we het uitpluizen met wat vragen en antwoorden.
Oké, laten we eerst even duidelijk maken hoe dit conflict überhaupt begonnen is. Israël heeft recentelijk Iran aangevallen om hun nucleaire installaties uit te schakelen. Waarom? Nou, omdat Israël niet wil dat Iran kernwapens ontwikkelt. Dit heeft geleid tot wederzijdse aanvallen, en nu zijn er zelfs zorgen dat Iran de Straat van Hormuz gaat afsluiten. Dat zou enorm veel problemen veroorzaken bij de internationale handel.
Scheepseigenaren zien dit al aankomen. Zo heeft Frontline, een groot bedrijf dat tankers verhuurt, besloten om geen nieuwe contracten meer aan te gaan voor reizen naar de Perzische Golf. En laatst bleek dat de navigatiesignalen van meer dan 900 schepen in de buurt van de Straat van Hormuz gestoord werden. Niet bepaald geruststellend, hè?
De Straat van Hormuz is superbelangrijk omdat alle olie en LNG (dat is vloeibaar gas) uit landen zoals Saoedi-Arabië, Koeweit, Irak, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten hierlangs moeten. Als die route wordt geblokkeerd, wordt het lastig om olie en gas naar Europa, de VS en Azië te krijgen.
Er zijn wel alternatieven, maar die helpen niet volledig. Bijvoorbeeld, Saoedi-Arabië kan olie via een pijpleiding naar de Rode Zee sturen, maar dat betekent dat schepen langs Jemen moeten varen, waar het ook niet veilig is. De Verenigde Arabische Emiraten hebben een pijpleiding naar de Golf van Oman, maar die is niet groot genoeg voor al hun export.
Als Iran de Straat van Hormuz echt zou afsluiten, zou dat enorme gevolgen hebben. Lucia van Geuns, een expert op energiegebied, vertelt dat de olieprijs al is gestegen vanwege de spanningen. Een paar dagen geleden was een vat olie nog 64 dollar waard, maar nu ligt-ie rond de 72 dollar. Als de straat echt dichtgaat, kunnen analisten van Rabobank zich voorstellen dat de prijs zelfs tot 150 dollar per vat stijgt!
En hoe zit het met de VS? Nou, zij zeggen dat ze Israël zullen verdedigen, maar of ze ingrijpen als schepen worden aangevallen, is de vraag. Amerika produceert veel olie zelf, maar ze importeren nog steeds zware olie. Dus ook Amerikaanse consumenten zouden de stijgende prijzen voelen.
Nederland haalt ook LNG uit Qatar, maar gelukkig komen we minder afhankelijk van deze bronnen. Toch blijft olie en gas cruciaal voor vliegtuigen, vrachtwagens en schepen. En als de olieprijs stijgt, merken we dat direct aan de benzinepomp.
Dus, hoe zit het nou precies met die Straat van Hormuz? Nou, als Iran hem afsluit, kunnen we verwachten dat de olie- en gasprijzen dramatisch omhooggaan. En dat betekent dat wij, gewone mensen, meer moeten betalen voor benzine en andere producten die olie gebruiken.
Opnieuw explosie bij grillroom in Roosendaal
Nog geen week open en het is alweer raak. Midden in de nacht, rond half drie, ging er opnieuw een flinke knal los bij de grillroom Sofram aan de Rembrandtgalerij in Roosendaal. Eind vorige maand en begin deze maand zijn er al twee keer eerder incidenten geweest met brandbommen en zware explosieven bij horecagelegenheden in de buurt.
Deze keer was het de deur aan de achterkant van de zaak die flink zwartgeblakerd werd. Toch staat de eigenaar vastberaden weer achter de toonbank. Zijn moeder vertelde zelfs dat klanten dit weekend bloemen kwamen brengen omdat ze zo blij waren dat ze hun broodjes weer konden halen. Een buurman laat zijn frustratie niet onder doen: “Die vent en zijn vrouw werken zich letterlijk kapot voor hun zaak. En nu wordt hun leven volledig verpest.” Hij denkt dat de dader niet specifiek op hen gemikt heeft, maar willekeurig acties ondernomen. “Mijn kinderen mogen ’s avonds niet meer buiten spelen,” zegt hij bezorgd. Hij hoopt dat de schuldige snel gevonden wordt: “Als ik hem zelf te pakken krijg, weet ik niet wat ik doe. Deze persoon maakt levens kapot.”
Derde explosie binnen korte tijd
De straat waar Sofram gevestigd is, staat al jaren bekend als een plek met veel onrust. Drie jaar geleden vloog er een theehuis drie keer achter elkaar in de fik. Gisterenavond nog werd er een brandbom gegooid bij een cafetaria vlakbij. Daarna volgden twee explosies bij Sofram. De eigenaar begrijpt er niets van en voelt zichzelf als slachtoffer. Om de situatie veiliger te maken, heeft de gemeente extra camera’s geïnstalleerd. De eigenaar zelf heeft ook een bewaker ingehuurd om ’s nachts het pand te bewaken. Helaas stond deze bewaker aan de voorkant toen de explosie achteraan plaatsvond.
Burgemeester overweegt nieuwe sluiting
Burgemeester Mark Buijs reageert geschrokken op de aanslag. Hij noemt het een laffe daad. Begin deze maand sloot hij het pand van de grillroom tijdelijk, maar een rechter besloot dat de sluiting zou worden opgeschort. En nu is het weer gebeurd. “Het is heel lastig om hierop adequaat te reageren,” zegt hij. Hij beseft dat het sluiten van het pand een grote impact heeft: “We willen geen ondernemer straffen, maar we zitten weer in dezelfde situatie als de eerste keer. Dit keer voelt het echter ernstiger. Er wonen mensen boven het pand, dus als er iets misgaat, gaat het écht mis. Dit zijn echt geen kinderspelletjes meer.”
Welke stappen hij precies gaat nemen, weet burgemeester Buijs nog niet. “Ik ga eerst praten met de rechtbank en alle opties overwegen,” legt hij uit. Tussen nu en dinsdagavond zal er extra politiepatrouille zijn om de situatie in de gaten te houden. “Maar één ding weet ik wel: toen het pand gesloten was, gebeurde er niets. Nu wel.”
Staking treinen morgen: geen dienst in Noordwest en Oost
Zo te horen blijft het stil op de sporen morgen. De vakbonden VVMC en FNV Spoor hebben besloten om niet verder te praten met de NS, en zo te zien gaat de staking volledig door. Vanaf 04.00 uur wordt er in diverse regio’s geen dienst gereden. In het westen valt vooral het gebied rond Amsterdam, Haarlem en Alkmaar onder vuur, terwijl in het oosten vooral Nijmegen, Arnhem, Enschede, Hengelo en Zutphen in het rooster gapen.
Het conflict tussen de NS en de vakbonden draait om een nieuwe cao. In de afgelopen twee weken is dit al drie keer eerder uit de hand gelopen, en nu staat de vierde staking voor de deur. Hoewel de NS vorige vrijdag een verbeterd loonaanbod heeft ingediend, vinden de vakbonden dat dit nog steeds niet hoog genoeg is. Het laatste bod van de NS ligt bij 3,25% voor dit jaar en 2,75% voor volgend jaar, maar de vakbonden zouden liever een stijging van ruim 6% zien.
NS-topman Wouter Koolmees reageert kritisch op de staking en waarschuwt voor interne spanningen binnen de organisatie. Hij maakt zich zorgen over het effect van de stakingen op het personeel dat achter de schermen hard aan het werk is om de dienstregelingen aan te passen. “We hebben collega’s die dag in, dag uit hun best doen om alles wat mogelijk is te regelen,” vertelt hij. “Maar de druk wordt almaar groter.”
Twee andere vakbonden, CNV en VHS, staan niet achter deze actie en wilden eigenlijk juist op dinsdag weer aan tafel gaan met de NS om te onderhandelen. Volgens Koolmees is er weliswaar een kloof tussen het loonbod en de eisen, maar de NS kan financieel gewoonweg niet meer bieden. “De NS heeft al jarenlasten van corona en rent tegen grote schulden aan,” legt hij uit. “Als we lonen verder laten stijgen, betekent dat uiteindelijk duurdere treinkaartjes voor iedereen.”
Reizigers die last hebben van de staking kunnen maximaal 25 euro declareren voor alternatief vervoer. Koolmees excuseert zich persoonlijk bij de reizigers voor de ongemakken en benadrukt dat de NS zijn best doet om de situatie te verbeteren.
Terugsturen van Syriërs: Veilig of niet veilig?
Zoals je weet, wil het demissionaire kabinet meer Syriërs terugsturen naar hun thuisland omdat ze denken dat de situatie daar nu veiliger is na de val van het Assad-regime. Maar wacht even… in het officiële rapport waarop dit besluit gebaseerd wordt, staat eigenlijk dat de situatie nog behoorlijk onzeker is. Wat gebeurt hier precies? In deze aflevering van de podcast “De Dag” nemen we samen met Henrike Schurink, een asieladvocaat bij Van Schie advocaten, een diepduik in het 164-pagina’s lange rapport dat onlangs door het ministerie van Buitenlandse Zaken is gepubliceerd.
Wat valt er precies te lezen over hoe veilig (of niet) het momenteel is in Syrië? En waarom komen de conclusies die eraan worden gekoppeld zo verschilt van wat er eigenlijk in staat? Volgens de demissionaire minister Van Weel kunnen veel meer asielaanvragen van Syriërs gewoon worden afgewezen. Maar hulporganisaties en advocaten zoals Schurink waarschuwen dat dit misschien te snel gaat en dat het waarschijnlijk zal leiden tot een stroom van nieuwe rechtszaken. Volgens Schurink lijkt de minister vooral te praten alsof hij op een podium staat om indruk te maken, in plaats van zich te richten op de feiten.
Heb je een mening over dit onderwerp? Stuur gerust een mailtje naar dedag@nos.nl.
Als je deze podcast leuk vond, kun je ook luisteren naar andere podcasts van NOS en EenVandaag, zoals “Lang verhaal kort”, “NOS op 3”, “Met het Oog op Morgen”, en “De Stemming van Vullings en De Rooy”. Of laat je kinderen luisteren naar de Jeugdjournaal-podcast!
