Recent Nieuws dinsdag 20 mei, 2025 07:39
Ongekend fenomeen: Kapucijnapen ontvoeren brulaapbaby’s in Panama
Nou, dit is echt iets wat je niet elke dag hoort! Wetenschappers hebben ontdekt dat kapucijnapen op een klein eilandje in Panama zich gedragen als echte ontvoerders. Tijdens het bekijken van honderden uren camerabeelden tussen gisteren en eergisteren (ja, oké, tussen 2022 en 2023), zagen ze elf brulaapbaby’s die rondliepen met kapucijnapen alsof het allemaal de normaalste zaak van de wereld was. Volgens Zoë Goldsborough, een gedragsecoloog van het Max Planck Instituut, is dit echt uniek. “Zoiets hebben we nog nooit eerder gezien bij dieren,” vertelde ze enthousiast.
De wetenschappers hadden eigenlijk gewoon onderzoek willen doen naar hoe kapucijnapen gereedschap leren gebruiken om noten en zeevruchten open te breken. Dus ze plaatsten meer dan 80 camera’s in de wildernis. Maar tot hun grote verrassing kwamen ze op de beelden terecht waarop de slimme apen babybrulapen meesleurden terwijl ze hun dagelijkse bezigheden deden. Het leek wel alsof ze de kleintjes als soort van extra handje gebruikten!
Hoe precies deze ‘ontvoeringen’ plaatsvinden, is nog onduidelijk. De onderzoekers denken dat het hoog in de bomen gebeurt, want dat is waar de brulaapjes meestal hangen. In Mexico werden vorig jaar zelfs veel brulapen gezien die uit de boom vielen door de hittegolf. Helaas overleefden de meeste baby’s dat niet omdat ze verhongerden zonder hun moeders.
Wat opvalt is dat het voornamelijk mannelijke kapucijnapen zijn die de baby’s dragen. Tot nu toe zien de wetenschappers geen aanwijzingen voor geweld of eten van de jonge brulapen. Er is momenteel maar één groep kapucijnapen bekend die dit soort gedrag vertoont, en dat zijn vijf kerels die kennelijk heel speciale hobby’s hebben.
Spanning rond pensioenverandering: wordt er vandaag een beslissing genomen?
In de wereld van de Nederlandse politiek loopt de spanning op als een oude ketel zonder ventiel. Het gaat over een ingrijpende verandering in het pensioensysteem, en vooral om een voorstel dat is ingediend door NSC samen met PVV, BBB en SP. Dit voorstel wil burgers inspraak geven bij de overstap naar het nieuwe pensioenstelsel. En ja hoor, vandaag staat de grote stemming op het programma. Maar wat zit er nou precies in dit plan? Laten we het uitleggen aan de hand van vijf vragen.
Wat is er mis met het huidige pensioenstelsel?
Volgens veel mensen – inclusief werkgevers, werknemers en politici – is het bestaande systeem gewoon uit de tijd. In 2021 werd er dus afgesproken dat we moeten overstappen naar een systeem waarbij iedereen zijn eigen individuele pensioenpot heeft. Dat betekent dat je pensioen meer zal afhangen van hoe de economie presteert. Goede tijden? Dan krijg je meer uitkering. Slechte tijden? Nou, dan kan je pensioen sneller dalen. Maar er zijn ook voordelen: jongeren kunnen er misschien beter van profiteren omdat fondsen minder reserves nodig hebben en risico’s mogen nemen die hogere rendementen opleveren.
Wat willen NSC en de andere partijen nu precies?
De kern van hun idee is simpel: inspraak! Mensen moeten zelf kunnen beslissen wat er met hun opgebouwde pensioenvermogen gebeurt. Volgens NSC-Kamerlid Agnes Joseph hoort dat bij een verandering zoals deze. Ze stelt twee mogelijkheden voor: ofwel mensen kunnen individueel bezwaar aantekenen tegen de overstap naar het nieuwe systeem, ofwel we houden een soort referendum onder alle deelnemers. Als er te weinig mensen meedoen of als de meerderheid tegenstemt, blijft het fonds bij het oude systeem.
Wie steunt dit plan en wie niet?
Nou, laten we eerlijk zijn: niet iedereen is even enthousiast. De Raad van State, de Nederlandsche Bank, pensioenfondsen, vakbonden en zelfs minister Van Hijum hebben kritiek. Zij vinden het plan ondoordacht en juridisch onvoldoende. De Raad van State gaf zelfs een heel slecht advies: niet indienen, punt uit. Aan de andere kant hebben NSC en haar bondgenoten veel steun gekregen van ouderenorganisaties en individuen die contact hebben gezocht om hun steun te betuigen.
Hoe staan de zetels verdeeld?
Dit is het spannende deel. NSC, PVV, BBB en SP hebben samen 69 zetels. Toen Partij voor de Dieren zei dat ze ook voor het plan zullen stemmen, kwam dat totaal op 72 zetels. Maar wacht, de tegenstanders (GroenLinks, PvdA, VVD, D66, CDA, ChristenUnie, Volt en JA21) hebben samen ook 71 zetels. Dus alles hangt af van twee partijen: Forum voor Democratie en Denk. Samen hebben ze zes zetels, en ze hebben nog niet gezegd wat ze gaan doen. Super spannend dus!
Wat gebeurt er als het plan wordt aangenomen?
Als het voorstel doorgaat, komt het eerst naar de Eerste Kamer, waar de tegenstanders van het nieuwe pensioenstelsel een duidelijke meerderheid hebben. Minister Van Hijum verwacht dat het minstens twee jaar gaat kosten om alles goed uit te werken. En dan is er ook nog eens een probleempje: Nederland riskeert geld uit het coronaherstelfonds te verliezen als de verandering niet volgens de originele plannen verloopt. Bovendien moet alles gebeuren voordat 2027 begint, want dan moeten alle fondsen sowieso al zijn overgeschakeld. SP-Kamerlid Bart van Kent waarschuwt alvast dat ze de minister tot haast zullen aansporen.
Wat eet een wolf eigenlijk?
Als je het hebt over de voedselkeuze van wolven, denk je misschien meteen aan schapen. Maar volgens recent onderzoek is dat helemaal niet zo. Dit onderzoek, waarbij meer dan 700 uitwerpselen van wolven werden bestudeerd in Drenthe en op de Veluwe, laat zien dat hun dieet veel diverser is. Het blijkt dat wolven voornamelijk voor reeën, wilde zwijnen en edelherten kiezen als deze beschikbaar zijn. Pas als ze geen andere keuze hebben, zetten ze zich neer bij wat minder favoriete opties zoals levende runderen of schapen.
In de Veluwe staat de wilde zwijn (in 59% van de ontlasting) bovenaan de lijst, gevolgd door edelherten (18%) en reeën (16%). In Drenthe is het verhaal anders omdat er nauwelijks wilde zwijnen en edelherten te vinden zijn. Daar eten de wolven vooral reeën (53%), maar ook natuurrunderen (37%) en slechts af en toe schapen (6%).
Waarom zijn er toch zoveel aanvallen op schapen?
Dat schapen maar een klein onderdeel vormen van het dieet van de wolf, verrast expert Glenn Lelieveld. Hij had namelijk verwacht dat dit percentage hoger zou liggen, gezien het hoge aantal meldingen van schaapsaaiingen. Een mogelijke verklaring is dat wolven soms schapen doden zonder ze daadwerkelijk op te eten. Schapen vluchten namelijk vaak niet, waardoor het makkelijker is om ze te vangen. Soms wordt de wolf gestoord tijdens het eten en laat hij de prooi achter. Verder kunnen jonge, onervaren wolven – die nog op zoek zijn naar hun eigen territorium – ook verantwoordelijk zijn voor deze aanvallen.
De rol van wild in het landschap
Volgens Lelieveld kan het antwoord op de vraag hoe we beter samenleven met wolven liggen in het toestaan van meer wilde hoefdieren, zoals edelherten en wilde zwijnen, vooral in Drenthe. “In Drenthe eten wolven relatief meer schapen en runderen dan op de Veluwe, terwijl het vee daar ook rondloopt,” legt hij uit. “Het belangrijkste verschil tussen beide gebieden is het aantal wilde hoefdieren.”
Hoewel het onderzoek alleen gericht was op wolvendrollen uit 2023, blijft het interessant om te zien of deze patronen over de jaren heen blijven gelden. Internationale studies tonen aan dat een goede bescherming voor vee bestaat uit de aanwezigheid van genoeg wild.
Wat nu?
De studie loopt tot eind dit jaar, en komende herfst mogen we rekenen op de resultaten van 2024. Tot die tijd blijft het gesprek open over hoe we de balans tussen mens, wolf en wild in stand kunnen houden.
Risico’s bij wegwerkzaamheden dreigen mankracht te laten krimpen
Zo gaat het momenteel in de wereld van wegwerkzaamheden: chauffeurs negeren stoptekens, wegwerkers krijgen last van onbeleefd gedrag en er komen steeds vaker ongelukken voor. Bij Heijmans, een grote aannemingsfirma uit Rosmalen, ziet men dat werknemers steeds minder enthousiast zijn om naar hun werk te gaan. Afgelopen week gebeurden er al twee ernstige incidenten in Tilburg waarbij auto’s tegen pijlwagens aanreden. En dat terwijl bestuurders eerder al twee duidelijke signalen hebben gekregen dat er werkzaamheden gaande zijn.
Als je kijkt naar de cijfers van Rijkswaterstaat, blijkt dat er vorig jaar 46 ongelukken waren bij wegwerkzaamheden in Nederland. Dat is er 13 meer dan in 2023! Alleen jammer genoeg weet Rijkswaterstaat niet precies hoeveel daarvan zich in Brabant hebben voorgedaan.
Wegwerkers klagen over gebrek aan respect
Martijn van de Koolwijk, woordvoerder bij Heijmans, vertelt dat het probleem groter wordt. “Wanneer een bestuurder een pijlwagen ramt, heeft hij of zij eigenlijk al twee waarschuwingen gehad dat er werkzaamheden aan de hand zijn,” zegt hij. Maar toch negeren veel automobilisten de regels gewoon. Wegwerkers moeten ook steeds vaker dealen met verbaal en zelfs fysiek onbehoorlijk gedrag. Een recent voorbeeld? Iemand gooide een fles whisky naar een medewerker. Dat soort situaties maakt het werk behoorlijk stressvol en onveilig.
Van de Koolwijk legt uit dat dit soort problemen leidt tot een afnemende interesse voor het vak. “Als je dagelijks te maken krijgt met dit soort incidenten, wordt het beroep een stuk minder aantrekkelijk.” Daarom praten collega’s steeds vaker met elkaar over hun ervaringen. Als bedrijf probeert Heijmans goed nazorg te bieden en gesprekken aan te gaan. Toch blijft het een uitdaging om voldoende personeel te vinden in een branche waarin mankracht al schaars is.
Oproep tot meer aandacht en respect
Heijmans wil graag dat er meer aandacht komt voor het gedrag van automobilisten. “We blijven benadrukken hoe belangrijk ons werk is en dat we niet zonder respect van weggebruikers kunnen functioneren,” zegt Van de Koolwijk. Ook Rijkswaterstaat zet zich in om bewustzijn te creëren. Ze lanceerden zes jaar geleden de campagne DoesLief, die gericht was op respect voor hulpverleners. Begin dit jaar gaven ze met NietvoorniX een nieuwe impuls door specifiek aandacht te vragen voor het negeren van stoptekens.
Stijgende ontevredenheid over Taiwanese leider
Sinds precies een jaar dat Lai Ching-te het presidentschap van Taiwan op zich nam, is er een duidelijke verandering zichtbaar in hoe de bevolking hem ziet. Meer dan de helft van de mensen op het eiland is tegenwoordig niet tevreden met zijn manier van leiderschap. En dat terwijl hij een harde houding aanneemt tegenover China, dat Taiwan nog steeds als een afvallige provincie beschouwt.
Maar hierdoor komt ook een probleem naar boven: Taiwan heeft een militaire macht en budget dat heel wat kleiner is vergeleken met dat van China. Dat betekent dat ze op hulp van buitenaf moeten rekenen om hun eigen veiligheid te waarborgen. Daarom probeert Lai een sterke band op te bouwen met de Verenigde Staten. Toch groeit er binnen de Taiwanese samenleving een steeds grotere scepsis over deze strategie. Zo blijkt uit recente onderzoeken dat bijna 16% van de bevolking de VS nu onbetrouwbaar vindt – dat is twee keer zoveel als vorig jaar.
Op de dag dat Lai officieel president werd, was het opvallend stil rond Taiwan. Geen Chinese vliegtuigen cirkelden die dag rond het eiland. Maar dat duurde niet lang. In zijn eerste speech als president maakte hij duidelijk dat hij niet zal toegeven aan de druk van China en vastbesloten is om Taiwans zelfstandigheid te beschermen. Dit bracht geen positieve reacties in Beijing voort. Al snel daarna werden Taiwanese wateren omsingeld door tientallen Chinese gevechtsvliegtuigen en schepen. Het was een soort “waarschuwing” aan Taiwan om niet te experimenteren met separatisme.
De spanningen bleven toenaderen en bereikten een nieuw hoogtepunt een paar maanden later, toen China de grootste militaire oefening ooit rond Taiwan organiseerde. Sindsdien blijft de situatie gespannen. In 2024 stelde China zelfs een record aantal van 3075 incursies vast in de luchtruimte die Taiwan als zijn eigen verdedigingszone beschouwt – een toename van 80% ten opzichte van het jaar ervoor.
In plaats van de confrontatie met China te vermijden, noemt Lai het land openlijk een “buitenlandse vijand”. Hij neemt ook verschillende maatregelen om de nationale veiligheid te versterken. Bijvoorbeeld door Taiwanese burgers die verblijf of zakelijke belangen hebben in China extra in de gaten te houden. Bovendien wil hij oude militaire rechtbanken herbewerkstelligen om spionage en landverraad beter aan te pakken. Deze acties worden echter door veel Taiwanese ingezien als een bedreiging voor hun vrijheden en economische belangen.
Lai weet ook dat Taiwan in een eventueel conflict met China sterk afhankelijk blijft van buitenlandse hulp, vooral van Amerikaanse kant. Onder protest van de oppositie heeft hij daarom het defensiebudget flink verhoogd, waardoor Taiwanese belastingbetalers grote bedragen aan de Amerikaanse wapenindustrie moeten betalen. Bovendien investeren Taiwanese techbedrijven steeds meer geld in de VS om een goede relatie met Washington te creëren. Dit alles zorgt voor onrust omdat sommigen bang zijn dat de concurrentiepositie van de Taiwanese chipindustrie op lange termijn wordt aangetast.
Experts en opposanten drukken hun bezorgdheid uit over de toenemende spanningen met China en Lai’s sterke afhankelijkheid van de VS. De onzekere Amerikaanse politiek in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne brengt twijfels over Washingtons bereidheid om Taiwan te verdedigen bij een eventuele invasie door China. Tegelijkertijd laat de oorlog in Oekraïne zien dat het Westen moeite heeft om Rusland effectief te stoppen. Critici waarschuwen dat deze combinatie van Amerikaanse onbetrouwbaarheid en Europese machteloosheid China vertrouwen geeft om assertiever op te treden.
Er is dus een groeiende stem die pleit voor meer diplomatie en minder agressie in de relatie met Peking. Sommigen denken dat Taiwan beter af is door de economische banden met China en andere landen in de regio te versterken om conflicten te vermijden. Vooralsnog lijkt Lai echter geen interesse te hebben om zijn tactiek te veranderen.
De Start van de ‘Vrijwillige Deportatie’ naar het Moederland
Nou, dit is een interessant verhaal. Een paar dagen geleden zijn er voor het eerst migranten uit de Verenigde Staten teruggekeerd naar hun thuisland: Honduras en Colombia. Dit gebeurt binnen een nieuw plan van de Trump-regering om mensen zonder papieren op kosten van de VS “vrijwillig” terug te sturen naar waar ze vandaan komen.
In totaal waren er 68 mensen die besloten zijn mee te doen aan deze regeling. Van die groep stapten er 38 personen – inclusief kinderen die zelfs in de VS geboren zijn – uit in San Pedro Sula, een stad in Noord-Honduras. De rest reisde door naar Colombia. Als extra steuntje kregen ze een pinpas met 1000 dollar erop, samen met de mogelijkheid om later opnieuw een aanvraag in te dienen om legaal naar de VS te mogen.
Dit hele idee van vrijwillige deportaties was al een groot thema tijdens de campagne van president Trump. Op Amerikaanse tv werd zelfs een reclame uitgezonden waarin te zien was hoe migranten werden gestuurd naar een zwaarbewaakte gevangenis in El Salvador. Het doel daarvan? Migranten moedigen aan om gebruik te maken van deze nieuwe optie. Volgens minister Noem van Binnenlandse Veiligheid is dit “de beste, veiligste en meest kosteneffectieve manier om de VS te verlaten zonder gearresteerd te worden.”
Wat betreft de cijfers: volgens de directeur van de immigratiedienst in Honduras is het aantal vertrekkende mensen dit jaar eigenlijk lager dan vorig jaar op dit moment. Hij denkt niet dat dit aanzienlijk zal toenemen in het komende jaar.
