Recent Nieuws donderdag 20 maart, 2025 18:27
Greenpeace International niet bang voor megaboete
Greenpeace International maakt zich geen zorgen over een recente uitspraak van een Amerikaanse juryrechtbank, die de milieuorganisatie een megaboete van 660 miljoen dollar oplegde. De boete is opgelegd aan Greenpeace vanwege beschuldigingen van laster en het organiseren van een gewelddadige campagne tegen Energy Transfer, de eigenaar van een oliepijpleiding.
Wat houdt de boete in?
De boete is verdeeld over drie partijen: twee Amerikaanse afdelingen van Greenpeace en Greenpeace International zelf. Daniël Simons, een jurist die voor Greenpeace International werkt, legt uit dat de Amerikaanse afdelingen de boete niet kunnen betalen als de uitspraak in hoger beroep standhoudt. “Ze zouden dan faillissement moeten aanvragen,” zegt hij. Voor Greenpeace International, gevestigd in Nederland, gaat het om een bedrag van 132 miljoen dollar. Simons benadrukt dat dit geld op een Nederlandse bankrekening staat. “Als de Amerikanen hier beslag op willen leggen, hebben ze toestemming nodig van een Nederlandse rechter. We zijn ervan overtuigd dat die dat niet zal toestaan,” voegt hij toe.
Waar gaat de zaak over?
De zaak draait om de protesten tegen de aanleg van de Dakota Access-pijpleiding in 2016 en 2017. Veel mensen, waaronder de Standing Rock Sioux, verzetten zich tegen de bouw van de pijpleiding omdat deze door hun reservaat zou lopen. Ze waren bang voor vervuiling van hun land. Uiteindelijk werd de pijpleiding in 2017 in gebruik genomen. Energy Transfer beschuldigt Greenpeace ervan mensen tegen het bedrijf te hebben opgehitst met een misleidende campagne.
Wat is een SLAPP?
Simons noemt de rechtszaak een SLAPP, een term die juristen gebruiken voor rechtszaken die bedrijven met diepe zakken aanspannen tegen critici. Het doel is vaak om critici de mond te snoeren door ze te confronteren met hoge boetes en juridische kosten. “We zijn zelf een rechtszaak begonnen tegen Energy Transfer over deze SLAPP,” zegt Simons. “We willen alle juridische kosten, en eventueel de boete, op het oliebedrijf verhalen.”
Europese bescherming tegen SLAPPs
Greenpeace wil hierbij gebruikmaken van een nieuwe Europese regel die organisaties, overheden en burgers beschermt tegen SLAPPs. Eerder dit jaar won Greenpeace al een belangrijke rechtszaak tegen de Nederlandse staat over stikstofuitstoot.
EU stelt importheffingen op Amerikaanse producten uit tot medio april
De Europese Unie heeft besloten om de importheffingen op Amerikaanse producten met twee weken uit te stellen, tot medio april. Deze heffingen zouden eigenlijk begin april ingaan, als reactie op de Amerikaanse tarieven op Europees aluminium en staal. Volgens de Europese Commissie geeft dit uitstel meer ruimte voor onderhandelingen met de Verenigde Staten. Ook krijgen EU-lidstaten nu de tijd om nog eens goed te kijken naar de lijst van Amerikaanse producten waarop extra belastingen van toepassing zouden zijn. Dat zegt Eurocommissaris Sefcovic van Handel.
Vorige week kondigde de Amerikaanse president Trump importheffingen van 25 procent aan op staal en aluminium uit verschillende landen, waaronder EU-lidstaten. Als reactie hierop heeft Brussel tegenheffingen aangekondigd op producten zoals Amerikaanse bourbon, Harley Davidson-motoren, boten en spijkerbroeken.
Gevolgen voor bedrijven
Amerikaanse autofabrikanten hebben al gewaarschuwd voor de mogelijke gevolgen van importheffingen op buitenlands staal. Veel bedrijven die staal uit het buitenland inkopen, maken zich zorgen. Ook Tata Steel, een staalfabriek in Nederland, heeft eerder aangegeven bezorgd te zijn over de heffingen. Het bedrijf exporteert namelijk veel staal naar de Amerikaanse auto-industrie, wat ongeveer 12 procent van hun totale staalproductie uitmaakt.
De vorige regering-Trump maakte nog een uitzondering voor Tata Steel, omdat het bedrijf hoogwaardig staal levert. Het is nog onduidelijk of dit nu weer het geval zal zijn.
Kabinet investeert miljoenen om Amerikaanse wetenschappers naar Nederland te halen
Minister Eppo Bruins (Onderwijs) heeft een speciaal fonds opgezet om tientallen topwetenschappers naar Nederland te halen. Hoewel hij het niet direct benoemt, is het duidelijk dat het vooral gaat om wetenschappers die in de Verenigde Staten werken en hun baan dreigen te verliezen onder de regering-Trump. Een van hen is de Nederlandse neurowetenschapper Jeroen van Baar, die momenteel onderzoek doet naar mentale gezondheid aan de Columbia University in New York. “Mijn beurs is opeens stopgezet. Wat hier nu gebeurt, is ongekend,” vertelt hij.
Onzekerheid onder wetenschappers in de VS
Sinds Donald Trump aan de macht is, zitten veel wetenschappers in de Verenigde Staten in onzekerheid. De afgelopen weken zijn miljoenen dollars aan beurzen en onderzoeken ingetrokken. Dit heeft grote gevolgen voor wetenschappers zoals Jeroen van Baar, die samen met zijn team belangrijk onderzoek doet. “De overheid onder Trump snijdt keihard in beurzen. Ook mijn universiteit wordt geraakt door megabezuinigingen. Het maakt je verdrietig,” zegt hij.
Van Baar benadrukt dat deze ontwikkelingen niet alleen slecht nieuws zijn voor de wetenschap, maar ook voor de gezondheidszorg en de wereld als geheel. “Ik en veel andere wetenschappers zitten nu in grote onzekerheid. Ik heb nog geen idee hoe het verder moet.”
Nederland grijpt in
Ook in de Tweede Kamer zijn er zorgen over de situatie in de VS. Verschillende partijen willen dat het kabinet actie onderneemt. Minister Bruins komt daarom met een speciaal fonds om internationale topwetenschappers naar Nederland te halen. Het exacte bedrag is nog niet bekend, maar het gaat om tientallen miljoenen euro’s. Dit geld moet het mogelijk maken om beurzen te verstrekken aan tientallen wetenschappers, zodat zij hun onderzoek in Nederland kunnen voortzetten.
De NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) gaat een speciaal programma opzetten om dit mogelijk te maken. Bruins licht toe: “De wereld verandert, spanningen nemen toe. We zien dat steeds meer wetenschappers op zoek gaan naar een andere plek. Hiermee kunnen we excellent talent naar ons land halen. Deze mensen zijn goud waard voor Europa en Nederland.”
Internationale samenwerking blijft belangrijk
Hoewel Bruins de Verenigde Staten niet expliciet noemt, is het duidelijk dat de situatie daar een belangrijke aanleiding is voor dit initiatief. Politiek verslaggever Fons Lambie merkt op: “Het kabinet wil de relatie met Washington goed houden, vandaar dat de VS niet direct genoemd wordt.” Eerder kreeg het kabinet overigens kritiek omdat er plannen zijn om de internationalisering in het hoger onderwijs te beperken, onder meer door minder internationale studenten toe te laten.
Ook Nederlandse universiteiten springen in de bres voor Amerikaanse wetenschappers. Zo probeert de Technische Universiteit Eindhoven talent uit de chipindustrie aan te trekken, en opent het Amsterdamse onderzoeksinstituut NIAS zogenoemde ‘safe-haven’ plekken, vergelijkbaar met wat er nu al gebeurt voor mensen uit Oekraïne.
Toekomst onzeker voor wetenschappers
Jeroen van Baar hoopt ondanks alles toch in de VS te kunnen blijven. “Ik ben getrouwd met een Amerikaanse, dus we hopen echt hier te kunnen blijven. Maar alles is onzeker nu. Er komen onzekere tijden aan,” zegt hij.
Het is duidelijk dat de ontwikkelingen in de Verenigde Staten grote gevolgen hebben voor de wetenschap wereldwijd. Met dit nieuwe fonds hoopt Nederland een veilige haven te bieden voor wetenschappers die hun werk elders niet meer kunnen voortzetten.
Dodelijke woningbrand in Rotterdam
Gisteravond heeft zich een tragische woningbrand voorgedaan aan de Willem de Zwijgerstraat in Rotterdam. Omwonenden in de wijk Overschie werden opgeschrikt door een alarm en ontdekten de brand. Op het moment van de brand was er één bewoner in huis aanwezig. Ondanks dat de hulpdiensten de bewoner uit de woning hebben gehaald, overleed deze ter plekke. De politie is momenteel bezig met een onderzoek om de oorzaak van de brand vast te stellen.
